BÀI ĐỌC I: Is 58, 9b-14
Ðây Chúa phán: “Nếu ngươi loại bỏ ra khỏi tâm hồn sự đàn áp, cử chỉ đe dọa và những lời nói hiểm độc; khi ngươi hết lòng quảng đại với người đói khát, làm cho tâm hồn đau khổ được thư thái, thì sự sáng của ngươi xuất hiện trong tối tăm và tối tăm sẽ trở nên như giữa ban ngày. Và Thiên Chúa sẽ luôn luôn ban cho ngươi được thảnh thơi, cho tâm hồn ngươi tràn ngập ánh sáng huy hoàng, cho xương cốt ngươi được mạnh mẽ, và ngươi sẽ như cánh vườn xinh tươi, như nguồn suối nước không bao giờ khô cạn. Nhờ ngươi, những điêu tàn ngày xưa sẽ được tái thiết, ngươi sẽ gầy dựng lại nền tảng dòng dõi ngươi. Thiên hạ sẽ gọi ngươi là “kẻ tu bổ những chỗ sứt mẻ, kẻ tu bổ lại đường lối nơi cư ngụ”. “Nếu ngươi không tự tiện đi đường xa trong ngày Sabbat là ngày thánh, và ngươi coi ngày Sabbat là ngày hạnh phúc, ngày thánh, ngày hiển vinh của Thiên Chúa; nếu ngươi bỏ công ăn việc làm và những cuộc bàn tính mưu lợi mà ca tụng Chúa, thì ngươi sẽ được hoan lạc nơi Thiên Chúa, và Ta sẽ đưa ngươi lên làm chủ các núi đồi, Ta cho ngươi thừa hưởng gia nghiệp của Giacóp, tổ phụ ngươi, vì chính Chúa đã phán”.
PHÚC ÂM: Lc 5, 27-32
Khi ấy, Chúa Giêsu trông thấy một người quan thuế tên là Lêvi đang ngồi ở bàn thu thuế, Ngài bảo ông: “Hãy đi theo Ta”. Ông liền bỏ mọi sự đứng dậy theo Người. Lêvi đã dọn một bữa tiệc linh đình thết đãi Người tại nhà ông. Có đông người thu thuế và nhiều người khác cùng ngồi ăn với các ngài. Những người biệt phái và các luật sĩ của họ lẩm bẩm với các môn đệ của Người rằng: “Sao các người lại ăn uống với những người thu thuế và tội lỗi như vậy?” Chúa Giêsu trả lời họ rằng: “Những ai mạnh khoẻ không cần tới thầy thuốc, chỉ những người đau yếu mới cần thôi. Ta đến không phải để kêu mời người công chính, nhưng để gọi kẻ tội lỗi ăn năn hối cải”.
Suy Niệm 1: DÀNH THỜI GIỜ CHO CHÚA
“Lạy Chúa, xin dạy con đường lối Chúa, để con sống theo chân lý của Ngài”… Lời Đáp ca (Tv 85) này là một lời cầu nguyện mẫu mực của Mùa Chay xét như mùa thống hối trở về. Nhưng đường lối Chúa và chân lý của Chúa là gì? Câu trả lời cũng được tìm thấy ngay trong hai phần của Bài đọc trích sách Isaia (58,9b-14):
Một là: “loại bỏ ra khỏi tâm hồn sự đàn áp, cử chỉ đe dọa và những lời nói hiểm độc; hết lòng quảng đại với người đói khát, làm cho tâm hồn đau khổ được thư thái”. Đây là đạo yêu người, đạo thương xót đối với anh chị em, nhất là những người khốn khổ xung quanh mình.
Hai là: “không tự tiện đi đường xa trong ngày Sabbat là ngày thánh, và coi ngày Sabbat là ngày hạnh phúc, ngày thánh, ngày hiển vinh của Thiên Chúa; … bỏ công ăn việc làm và những cuộc bàn tính mưu lợi mà ca tụng Chúa”. Đây là đạo yêu mến Chúa, được ‘biểu tượng’ bởi việc giữ luật ngày Sa-bát, hay luật về ngày Chúa nhật của chúng ta ngày nay. Tạm nghỉ công việc để ca tụng Chúa là điều có ý nghĩa nền tảng và thâm sâu mà rất tiếc chúng ta thường ít cảm thức cho đủ. Nó chính là ‘dành thời giờ’, là xếp lại những bận bịu khác, để ưu tiên cho điều quan trọng hàng đầu. Như có người nói: Hễ ai hay điều gì thật sự quan trọng đối với bạn, bạn sẽ dành thời giờ cho người ấy hay điều ấy – và ngược lại, hễ bạn không dành thời giờ, thì bởi vì điều ấy KHÔNG thật sự quan trọng đối với bạn.
Chúng ta nhiều khi chẳng thấy Chúa quan trọng bao nhiêu, nhưng Chúa thì luôn nhìn thấy chúng ta rất quan trọng với Ngài. Ta càng hờ hững, hư hỏng, Chúa càng quan tâm tìm cách cứu chữa cho ta. Như Chúa Giêsu, Đấng Cứu Độ chúng ta đã tuyên bố: “Người mạnh khoẻ không cần tới thầy thuốc, chỉ những người đau yếu mới cần thôi. Ta đến không phải để kêu mời người công chính, nhưng để kêu gọi kẻ tội lỗi ăn năn hối cải”…
Chúa Giêsu không chỉ dành thời giờ, mà dành cả mạng sống của Người cho chúng ta, như ta thấy rõ nơi hình ảnh Thập giá. Chúng ta có nên dành thời giờ chất lượng hơn nữa cho Chúa không, nhất là trong Mùa Chay này?
Lm. Giuse Lê Công Đức, PSS.
……………………………………..
Suy Niệm 2: NIỀM VUI ĐÓN CHÚA VÀO TRONG ĐỜI
Lời Chúa ngày hôm nay tiếp tục kêu gọi chúng ta trở về với Ngài. Trong bài đọc 1, ngôn sứ Isaia nhắc nhở dân Israel về những điều kiện họ cần phải thực hiện để được trở về và tái thiết lại đất nước của họ. Những điều kiện đó là: “Nếu ngươi loại khỏi nơi ngươi gông cùm, cử chỉ đe doạ và lời nói hại người, nếu ngươi nhường miếng ăn cho kẻ đói, làm thoả lòng người bị hạ nhục” (Is 58: 9b-10). Khi họ thực hiện những điều này, thì Thiên Chúa “sẽ không ngừng dẫn dắt ngươi, giữa đồng khô cỏ cháy, Người sẽ cho ngươi được no lòng; xương cốt ngươi, Người sẽ làm cho cứng cáp. Ngươi sẽ như thửa vườn được tưới đẫm như mạch suối không cạn nước bao giờ” (Is 58:11). Qua lời sấm này, Ngôn sứ Isaia hàm ý nói rằng: Những người bước đi trong đường lối của Chúa và được Chúa hướng dẫn, họ sẽ không thiếu thốn gì và họ sẽ trở thành nguồn phúc cho nhiều người. Nói cách khác, những người sống dưới sự hướng dẫn của Thiên Chúa sẽ luôn mang niềm vui và an bình cho người khác. Sự hiện diện của chúng ta mang niềm vui hay nỗi buồn cho anh chị em của chúng ta?
Bài Tin Mừng hôm nay có thể được chia ra làm hai phần: phần đầu trình thuật về ơn gọi của Lêvi (Lc 5:27-28); và phần hai nói về cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu và những người Pharisêu về việc Ngài dự tiệc trong nhà Lêvi với “đông đảo những người thu thuế.” Chúng ta chỉ hiểu được ơn gọi làm môn đệ của Lêvi khi chúng ta liên kết đoạn Tin Mừng hôm nay với đoạn đi trước, đó là đoạn nói về việc Chúa Giêsu có quyền tha tội (Lc 5:17-26). Khi liên kết hai đoạn lại với nhau, Thánh Luca ngụ ý nói rằng: Quyền tha tội của Chúa Giêsu biến một tội nhân thành môn đệ và tông đồ của Ngài. Hay nói ngược lại, một tội nhân trở thành môn đệ của Chúa Giêsu khi đến với Ngài với lòng sám hối để được tha tội.
Chi tiết đầu tiên chúng ta suy gẫm, đó là, việc Chúa Giêsu gọi Lêvi trong khi ông đang làm công việc hằng ngày của mình: “Đức Giêsu trông thấy một người thu thuế, tên là Lêvi, đang ngồi ở trạm thu thuế” (Lc 5:27). Lêvi đang làm công việc mà nhiều người xem là tội lỗi và bất công. Khi trông thấy “tội nhân Lêvi,” Chúa Giêsu hát câu điệp khúc: “Hãy theo tôi” (Lc 5:27), như Ngài đã nói với các môn đệ đầu tiên (Lc 4:19, 22). Và chúng ta thấy Lêvi đáp lại lời mời gọi của Chúa Giêsu một cách dứt khoát như các môn đệ khác. Điều này có ý nghĩa gì với chúng ta? Điều này ngụ ý nhắc nhở chúng ta rằng: Chúa Giêsu đến gọi mỗi người chúng ta trở thành môn đệ của Ngài trong mọi hoàn cảnh: Có người đang trong tình trạng thánh thiện, nhưng cũng có người đang trong tình trạng tội lỗi. Yếu tố quan trọng quyết định ơn gọi làm môn đệ là chúng ta có dám như Lêvi [và các môn đệ khác]: “Ông bỏ tất cả, đứng dậy đi theo Người” (Lc 5:28). Từ bỏ tất cả trong trường hợp của Lêvi là từ bỏ lối sống bất chính và tội lỗi của mình. Đây chính là sứ điệp của mùa chay: Hãy từ bỏ lối sống tội lỗi để đón Chúa Giêsu [và những người khác, những người chúng ta không thích] vào “nhà” ngồi chung bàn tiệc với chúng ta.
Theo các học giả Kinh Thánh, một trong những chủ đề của Tin Mừng Thánh Luca là “bàn tiệc.” Chủ đề này được trình bày trong Tin Mừng hôm nay: “Ông Lêvi làm tiệc lớn đãi Người tại nhà ông. Có đông đảo người thu thuế và những người khác cùng ăn với các ngài” (Lc 5:29). Kinh Thánh trình bày cho chúng ta việc Thiên Chúa luôn muốn ở với các tạo vật của Ngài, nhất là con người. Việc “ở lại” của Thiên Chúa với con người thường được diễn tả qua bàn tiệc với niềm vui của lễ hội, của tình bạn và hạnh phúc. Trong bối cảnh Tin Mừng hôm nay, Thánh Luca muốn nói rằng: Nơi nào có sự hiện diện của Chúa Giêsu là có sự tha thứ, hiệp nhất, tiệc mừng, tình yêu, niềm vui và hạnh phúc. Tuy nhiên, ai muốn ngồi vào dự bàn tiệc này phải mở rộng cõi lòng để đón nhận những người “bạn” của Chúa Giêsu, đó là, những người tội lỗi và “không thánh thiện.” Chính vì không chấp nhận thực tế này, nên “những người Pharisêu và những kinh sư thuộc nhóm của họ mới lẩm bẩm trách các môn đệ Đức Giêsu rằng: ‘Sao các ông lại ăn uống với bọn thu thuế và quân tội lỗi?’” (Lc 5:30). Thái độ của những người Pharisêu có thể là thái độ của mỗi người chúng ta: Chúng ta có thể ngồi vào bàn tiệc với Chúa Giêsu, nhưng chúng ta không chấp nhận ngồi vào bàn với những người bạn của Chúa Giêsu, là những người làm chúng ta đau khổ, là những người chúng ta không thích. Khi chúng ta không muốn ngồi vào bàn cùng với những người Chúa Giêsu yêu mến [phường tội lỗi], thì chính chúng ta loại chính mình ra khỏi bàn tiệc của Ngài.
Hơn nữa, trong tư tưởng của người Do Thái, ngồi ăn chung không đơn giản là chia sẻ của ăn với nhau, nhưng chính là chia sẻ sự sống. Khi Chúa Giêsu ngồi ăn với những người tội lỗi, Ngài chia sẻ sự sống thần linh của Ngài cho họ, để thánh hoá và chữa lành những vết thương mà tội lỗi đã gây ra cho họ: “Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn” (Lc 5:31-32). Sự hiện diện của những người Pharisêu [không ngồi trong bàn tiệc nhưng trách Chúa Giêsu về việc ngồi ăn với những người tội lỗi] và câu trả lời của Chúa Giêsu cho thấy có một sự khác biệt giữa việc dùng bữa của người Do Thái [đặc biệt là Pharisêu] và những người môn đệ của Chúa Giêsu. Đối với người Do Thái, họ chỉ dùng bữa với những người “thánh thiện,” còn bàn tiệc của các môn đệ của Chúa Giêsu là bàn tiệc của những tội nhân, bàn tiệc của những người từng là kẻ thù của nhau. Nhưng nhờ Chúa Giêsu họ đã trở nên một với nhau. Nơi nào mọi người chia sẻ bàn ăn [dù nghèo nàn, thiếu thốn] với niềm vui và hiệp nhất yêu thương, ở nơi đó có sự hiện diện của Chúa Giêsu. Còn nơi nào trong bàn ăn [sang trọng với rượu ngon thịt béo] có sự giận hờn, chia rẽ và ghen tỵ, ở đó những người ngồi ăn chung không dành một chỗ cho Chúa Giêsu trong bàn ăn của họ.
Điểm cuối cùng chúng ta suy gẫm là câu trả lời của Chúa Giêsu cho những người Pharisêu: “Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi ăn năn” (Lc 5:31). Câu này nhắc nhở mỗi người chúng ta về thực tại của đời mình. Ai trong chúng ta cũng là người tội lỗi và cần đến Chúa Giêsu; ai trong chúng ta cũng cần phải sám hối ăn năn mỗi ngày. Chỉ những người hiểu được thực tại này của cuộc sống của mình mới có con tim khiêm nhường, cảm thông, và không lên án anh chị em của mình khi họ lỗi phạm. Tuy nhiên, chúng ta cần phải nhớ rằng, ân sủng và tình thương của Chúa Giêsu thì nhưng không, nhưng đòi hỏi ở chúng ta một sự canh tân sám hối, metanoia. Điều này được trình bày trong hình ảnh của Lêvi. Ông bỏ hết mọi sự, bỏ lối sống tội lỗi của ông để chỉ có tìm niềm vui trong Chúa Giêsu và chia sẻ niềm vui được cứu độ với những người bạn của mình nơi bàn tiệc. Hãy chỉ tìm niềm vui trong Chúa và chia sẻ niềm vui có Chúa cho mọi người.
Lm. Anthony, SDB.
……………………………………
Suy Niệm 3: Đức Giêsu kêu gọi ông Lêvi
- Phụng vụ hôm nay chọn bài Tin Mừng thuật lại việc Đức Giêsu gọi ông Lêvi, để trình bầy cho chúng ta về lòng thương xót của Thiên Chúa đối với tội nhân, để khích lệ chúng ta là kẻ có tội biết trông cậy vào Thiên Chúa tình thương.
Bài Tin Mừng cho thấy Đức Giêsu thực hiện điều đó. Cứu một người thu thuế tội lỗi là Lêvi, còn gọi ông làm môn đệ, và còn ngồi ăn cùng bàn với những người tội lỗi khác. Ngài tuyên bố :”Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn”.
- Nghề thu thuế thời Đức Giêsu.
Một trong những tội bị người dân ghét nhất từ cổ chí kim là “cõng rắn cắn gà nhà”, hay là “nối giáo cho giặc”, vì họ cộng tác với ngoại bang làm khổ anh em đồng bào của mình. Là nhân viên thuế vụ, Lêvi làm việc cho Rôma đang cai trị dân Do thái, sưu cao thuế nặng, ức hiếp dân lành và làm giầu trên mồ hôi nước mắt của dân.
Người Do thái thời ấy coi kẻ thu thuế là vừa phản đạo vừa phản quốc và coi họ đứng ngang hàng với gái điếm, phải bị loại trừ bằng vạ tuyệt thông cách ly. Không ai thèm chơi với họ. Họ chỉ chơi với quân xâm lược La mã và những tín đồ cặn bã của các Hội đường. Lêvi biết tất cả những điều ấy nhưng ông vẫn bất chấp, vì đổi lại ông được chức vụ rất hấp dẫn, đem lại của cải giầu sang.
- “Tôi đến kêu gọi người tội lỗi”.
Ai cũng biết, một bệnh viện mà chỉ nhận săn sóc cho người mạnh khỏe thì không còn là bệnh viện; người khỏe mạnh thì không cần đến bác sĩ. Cũng thế, Đức Giêsu không còn là Đấng Cứu Thế nữa, nếu Ngài chỉ muốn tiếp xúc với những người tự phụ cho mình là người công chính không cần đến Thiên Chúa.
Luật Do thái coi ai tiếp xúc với kẻ thu thuế là đồng lõa với tội lỗi, nhưng Đức Giêsu đã vượt lên tất cả. Chúa cứ gọi ông. Ngài không nhìn quá khứ của Lêvi, nhưng nhìn ông bắt đầu từ lúc ông và Ngài gặp nhau, còn quá khứ của ông thì Ngài đã quên hết rồi.
Người Do thái coi người thu thuế là hạng tay sai cho đế quốc, hạng người mang tiếng là ăn bẩn, tội lỗi. Chúa lại nghĩ khác vì Chúa thấu suốt tâm can của con người. Biệt phái, luật sĩ, tư tế luôn nghĩ xấu cho người khác. Chúa lại nói với họ :”Ta đến không để gọi những người công chính, mà là gọi những người tội lỗi” và “Người khỏe mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần”.
- Lòng thương xót của Thiên Chúa.
Việc kêu gọi Lêvi nói lên tình yêu thương của Chúa. Vì lòng thương xót nên Chúa hạ mình xuống nơi nhơ uế này. Vì lòng thương xót nên Ngài đưa mắt nhìn Lêvi. Không nhìn với ánh mắt khinh miệt, nhưng nhìn với tình yêu thương tin tưởng. Và thật lạ lùng với lòng thương xót Chúa kêu gọi Lêvi, một người tội lỗi, làm Tông đồ của Chúa.
Lòng thương xót đã biến đổi Lêvi. Từ một người tội lỗi thành một người thánh thiện. Từ một người phản đạo thành một tông đồ nhiệt thành. Từ một người theo đuổi tiền bạc thành một người tha thiết với các linh hồn. Từ một người ham mê tiền bạc thành một người siêu thoát dứt bỏ. Việc đổi đời, dứt bỏ được tiền bạc khiến ông vui mừng đến nỗi mở tiệc ăn mừng. Quả thật tình yêu có sức biến đổi con người.
- Một phút hồi tâm.
Câu chuyện ơn gọi của Lêvi lại một lần nữa khẳng định, Đức Giêsu gọi ai thì Ngài không quan trọng đến thời điểm nào, lý lịch ra sao mà trên hết tất cả là Ngài nhìn thấy nơi ta có dám sẵn sàng bỏ hết tất cả để theo Chúa không ?
Ngày hôm nay, nếu bạn đang ngồi nơi bàn giấy quyền cao lương hậu, đang vui thích với công việc đầy lợi nhuận… nếu Chúa gọi bạn theo ơn gọi tu trì, bạn có dám bỏ lại để theo Ngài không. Khi phải lựa chọn giữa một bên là đức tin và lề luật Công giáo và một bên là danh lợi vật chất, bạn có dám chọn Chúa không ?
Ngày hôm nay, Chúa cũng đang mời gọi bạn làm Tông đồ cho Chúa. Thế nhưng, bạn có đáp lại lời mời gọi của Chúa cách thành tâm, thiện chí hay không, dám từ bỏ không, hay còn đang vướng víu bởi những của cải vật chất làm cho tâm hồn trở nên nặng trĩu trước lời kêu gọi ?
- Truyện : Cải tà qui chính.
Piri Thomas có viết một tác phẩm nhan đề “Hãy xuống những con đường tồi tàn này”. Tác phẩm thuật lại viêc ông cải tà qui chính từ một người bị kết án tù vì nghiện ma túy và cố tình giết người, cuối cùng đã sám hối để trở thành một tín hữu Kitô gương mẫu.
Một đêm kia, Piri đang nằm trong phòng giam chuẩn bị ngủ. Đột nhiên, anh nghĩ tới tình trạng tai hại xấu xa mà anh đã gây ra trong đời mình. Anh cảm thấy có một ước muốn mãnh liệt cần phải cầu nguyện. Nhưng anh đang nằm chung với một tù nhân khác tên là Chicô. Nên anh phải đợi cho Chicô ngủ đã, anh mới quì gối trên sàn nhà và cầu nguyện. Anh kể lại rằng :”Tôi bầy tỏ với Chuá những gì có trong trái tim tôi… Tôi nói với Ngài những điều tôi muốn, những thiếu thốn của tôi, những hy vọng và thất vọng… Tôi cảm thấy dường như có thể khóc được… đó là một điều mà bao nhiêu năm nay tôi không thể làm được”.
Sau khi Piri cầu nguyện xong, một tiếng nói đáp lại :”Amen”. Đó là tiếng của Chicô. Rồi Chicô nói nhỏ với Piri :”Tôi cũng tin Chúa”. Thế là hai người bạn tù dốc cạn quá khứ tội lỗi xấu xa và cùng chia sẻ quyết tâm sám hối trở về. Không biết họ đã tâm sự với nhau bao lâu, nhưng trước khi đi ngủ lại, Piri đã nói :”Chúc Chicô ngủ ngon nhé ! Tôi nghĩ rằng Thiên Chúa luôn luôn ở với chúng ta, chỉ có chúng ta là không ở với Ngài thôi”.
Lm. Giuse Đinh Lập Liễm Gp. Đà Lạt