BÀI ĐỌC I: Ðnl 30, 15-20
Môsê nói với dân rằng: Này hôm nay tôi giãi bày cho anh em về sự sống và hạnh phúc, về sự chết và bất hạnh. Hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa anh em, hãy đi trong đường lối Người và tuân giữ các giới răn, những lề luật và các huấn lệnh của Người, hầu anh em được sống và tăng số, và Chúa chúc lành cho anh em trên phần đất mà anh em sẽ chiếm hữu. Nhưng nếu lòng anh em không quay về, không muốn nghe, và chạy theo lầm lạc, thờ lạy và phụng sự các thần khác, thì hôm nay tôi tuyên bố với anh em rằng anh em sẽ chết, không được sống trên phần đất bên kia sông Giođan mà anh em sẽ chiếm hữu. Hôm nay, tôi xin trời đất làm chứng rằng: tôi đã đề nghị với anh em về sự sống và sự chết, sự chúc lành và sự chúc dữ. Vậy hãy chọn lựa sự sống để anh em và dòng dõi anh em được sống. Hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa anh em, hãy tuân phục lệnh Người và liên kết với Người, vì Người là sự sống và là sự sống lâu dài của anh em, để anh em được ở trong đất nước mà Chúa đã hứa ban cho tổ phụ anh em là Abraham, Isaac và Giacóp”.
PHÚC ÂM: Lc 9, 22-25
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Con Người phải đau khổ nhiều, bị các vị Kỳ lão, các Thượng tế, và các Luật sĩ khai trừ và giết chết, nhưng ngày thứ ba Người sẽ sống lại”. Chúa nói với mọi người rằng: “Ai muốn theo Ta, hãy bỏ mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo Ta. Vì chưng, ai muốn giữ mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai mất mạng sống vì Ta, sẽ được sống. Vậy nếu con người được lời lãi cả thế gian, mà phải thiệt mất mạng sống, thì được ích gì?”
Suy Niệm 1: AI LIỀU MẠNG SỐNG VÌ TA…
Thứ hai, không gì bảo đảm một người sẽ liều chết vì Chúa Giêsu, nếu người ấy không đang sống vì Chúa Giêsu và vì Tin Mừng của Người. Vì thế, chúng ta hãy dùng Mùa Chay này như một cơ hội tốt để sống ‘vì Chúa Giêsu’ hơn!
Lm. Giuse Lê Công Đức, PSS.
Đề tài chính của lời Chúa trong mùa chay là mời gọi chúng ta trở về với đường lối của Chúa, về với những điều chúng ta đã tuyên hứa với Chúa trong Bí Tích Rửa Tội là từ bỏ ma quỷ và đường lối của chúng để thuộc trọn về Chúa. Trong bài đọc 1, Môsê đặt trước mặt dân Israel hai chọn lựa: “Coi đây, hôm nay tôi đưa ra cho anh em chọn: hoặc là được sống, được hạnh phúc, hoặc là phải chết, bị tai hoạ” (Đnl 30:15). Nếu chọn được sống, được hạnh phúc thì họ “phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, đi theo đường lối của Người, và tuân giữ các mệnh lệnh, thánh chỉ, quyết định của Người, để anh em được sống, được thêm đông đúc, và Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, chúc phúc cho anh em trong miền đất anh em sắp vào chiếm hữu” (Đnl 30:16). Còn nếu chọn sự chết và tai hoạ bằng cách “trở lòng và không vâng nghe, lại bị lôi cuốn và sụp xuống lạy các thần khác và phụng thờ chúng” (Đnl 30:17), thì “chắc chắn anh em sẽ bị diệt vong, sẽ không được sống lâu trên đất mà anh em sắp sang qua sông Giođan để vào chiếm hữu” (Đnl 30:18). Hai chọn lựa này cũng luôn được đặt trước chúng ta trong từng giây phút sống. Theo Richard Rohr, càng sống và càng thêm tuổi, chúng ta sẽ nhận ra rằng chúng ta chỉ có hai chọn lựa trong cuộc sống: Thiên Chúa hay là cái tôi, việc của Chúa hay là việc của tôi. Bạn đang chọn gì: Chúa hay cái tôi của bạn? việc của Chúa hay việc của bạn?
Đứng trước hai chọn lựa sống và chết, Môsê khuyên nhủ dân Israel “chọn sống để anh em và dòng dõi anh em được sống, nghĩa là hãy yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, nghe tiếng Người và gắn bó với Người, vì như thế anh em sẽ được sống, sống lâu mà ở lại trên đất Đức Chúa đã thề với cha ông anh em, là ông Ápraham, ông Ixaác và ông Giacóp, rằng Người sẽ ban cho các ngài” (Đnl 30:19-20). Con đường sống mà Môsê đề nghị cho dân Israel được Thánh Luca trình bày cách rõ ràng trong Tin Mừng hôm nay, đó là con đường thập giá của Chúa Giêsu. Thật vậy, chỉ có con đường thập giá mới mang lại cho chúng ta sự sống muôn đời, sự sống “lâu dài ở trên đất Đức Chúa đã thề hứa.”
Ngay sau Thứ Tư Lễ Tro, Giáo Hội chọn đoạn Tin Mừng hôm nay để nói đến mầu nhiệm thập giá trong cuộc sống của chính Chúa Giêsu và các môn đệ của Ngài (Lc 9:18-27). Câu 22, nói đến thập giá của Chúa Giêsu, là trung tâm của Tin Mừng hôm nay. Nó giúp chúng ta hiểu lý do tại sao Chúa Giêsu đòi hỏi các môn đệ phải vác thập giá hằng ngày mà theo Ngài trong những câu tiếp theo. Họ phải vác thập giá vì họ là những người được mời gọi “theo Ngài” và con đường của Ngài là con đường thập giá. Nói cách khác, trong câu 22 này, Chúa Giêsu nói cho các môn đệ rằng, họ chỉ hiểu được mầu nhiệm của Đấng Cứu Độ từ góc cạnh mới, đó là, góc cạnh của thập giá. Hơn nữa, Thánh Luca sử dụng danh xưng “Con Người” nhằm miêu tả Chúa Giêsu là Đấng có uy quyền để tha thứ tội lỗi (x. Lc 5:23) và thay đổi luật lệ ngày sabát (x. Lc 6:5). Uy quyền đó bây giờ được diễn tả trong sự khiêm nhường tự hạ của Ngài: “Con Người phải chịu đau khổ nhiều, bị các kỳ mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ trỗi dậy” (Lc 9:22). “Con Người phải chịu đau khổ” nói lên rằng sau thập giá của Chúa Giêsu là kế hoạch của Chúa Cha và vinh quang của Ngài trong phục sinh. Thập giá là “yếu tố không thể thiếu trong mầu nhiệm của Đấng Cứu Chuộc. Cùng cách thức ấy, đằng sau thập giá của mỗi người chúng ta là kế hoạch đầy yêu thương của Chúa Cha và vinh quang thiên đàng mà Ngài đã dành sẵn cho những ai vác thập giá hằng ngày để đi theo Con Yêu Dấu của Ngài. Như vậy, thập giá cũng là yếu tố không thể thiếu trong cuộc đời chúng ta, những người môn đệ của Ngài. Tại sao chúng ta lại ngạc nhiên và phàn nàn về thập giá đời mình?
Một chi tiết rất quan trọng khác của bài Tin Mừng hôm nay chúng ta cần phải lưu ý là việc Chúa Giêsu thay đổi “thính giả” của mình: Trong một đoạn Tin Mừng ngắn mà Chúa Giêsu nói với hai loại thính giả. Khi nói về thập giá đời mình, “Đức Giêsu nói với các môn đệ,” nhưng khi nói đến điều kiện vác thập giá hằng ngày để đi theo Ngài thì “Đức Giêsu nói với mọi người.” Như vậy, Ngài mở rộng việc đi theo Ngài trên con đường thập giá cho hết mọi người: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (Lc 9:23), nhưng để hiểu mầu nhiệm thập giá của Ngài trong công trình cứu độ thì chỉ có các môn đệ của Ngài mới có thể hiểu. Thật vậy, chúng ta có hai loại thập giá để hiểu: Thập giá Chúa Giêsu và thập giá của chúng ta. Khi chúng ta hiểu được ý nghĩa của thập giá Chúa Giêsu thì chúng ta cũng sẽ hiểu được ý nghĩa của thập giá trong cuộc đời chúng ta. Nhưng để hiểu ý nghĩa thập giá của Chúa Giêsu, chúng ta chỉ cần thực hiện một điều: “Hãy ở lại trong tình yêu của Thầy, như Thầy ở lại trong tình yêu của Cha Thầy” (Ga 15:9).
Như chúng ta đã trình bày ở trên, điểm cốt lõi của lời mời gọi làm môn đệ của Chúa Giêsu là thập giá. Tuy nhiên, khi Chúa Giêsu nói đến thập giá, Ngài không có ý nói đến những chuyện làm chúng ta đau đầu hoặc những chuyện luẩn quẩn trong cuộc sống, hoặc những người chúng ta phải chịu đựng. Ngài muốn nói đến sự trung thành và dấn thân của Ngài trên con đường thập giá để thi hành thánh ý Chúa Cha và sự chia sẻ của các môn đệ trong mầu nhiệm thập giá của Ngài qua lời nói và việc làm hằng ngày. Như vậy, việc vác thập giá của chúng ta chỉ là sự chia sẻ trong mầu nhiệm thập giá của Chúa Giêsu để nói lên sự trung thành với Thiên Chúa, với ơn gọi và lối sống yêu thương mà Chúa Giêsu đã mời gọi chúng ta.
Trong mầu nhiệm thập giá, việc hy sinh mạng sống là điều không thể tránh: “Quả vậy, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy” (Lc 9:24). Trong câu này, Chúa Giêsu khuyến cáo chúng ta: chỉ có sự hiến thân trọn vẹn cho Chúa Giêsu là nền tảng để liều mất mạng sống của mình để làm cho Nước Thiên Chúa trị đến. Và Ngài tiếp tục khuyến cáo chúng ta về thực tại của những nguy hiểm đánh mất chính mình luôn ẩn chứa trong ơn gọi của các môn đệ: “Vì người nào được cả thế giới mà phải đánh mất chính mình hay là thiệt thân, thì nào có lợi gì?” (Lc 9:25). Những người đánh mất chình mình là những người liều mạng sống không phải vì Ngài. Đây là mối nguy hiểm rình rập chúng ta trong từng ngày sống. Chúng ta làm nhiều việc; chúng ta làm đến độ “đầu tắt mặt tối,” để rồi cuối ngày sống chúng ta không còn sức ngay cả nói lên lời cám ơn Chúa. Chúng ta liều mất mạng sống [làm đến chết] vì mình và vì người khác hoặc để tìm hư danh cho chính mình chứ không phải vì Chúa và tìm vinh danh cho Chúa. Như thế thì nào có lợi gì? Ngay cả những người ngoại giáo còn làm tốt hơn chúng ta! Hãy làm việc và sống xứng đáng như những môn đệ của Chúa Giêsu, là những người “từ bỏ chính mình, vác thập giá hằng ngày mà theo.”
Lm. Anthony, SDB.
…………………………………….
Suy Niệm 3: Điều kiện để theo Chúa
- Phêrô vừa thay mặt anh em tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa (Mt 9,18-21), thì Đức Giêsu bắt đầu loan báo cho các môn đệ về con đường cứu thế của Ngài, là con đường tử nạn và phuc sinh, đồng thời Ngài cũng loan báo về điều kiện phải có để theo Ngài.
Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu cho biết rõ hơn con đường của Chúa là con đường gì : đó là con đường dẫn tới vinh quang phục sinh, nhưng trước đó phải qua đau khổ của thập giá; ai muốn đi theo Ngài thì cũng phải đi qua con đường thập giá, thậm chí phải vác thập giá hằng ngày.
- Phải biết lựa chọn.
Trong việc theo Chúa. Ngài đòi chúng ta phải lựa chọn và lựa chọn trong tự do. Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn. Mà chọn thì phải bỏ, bỏ cái này để được cái kia. Nên nhớ là chúng ta đã chọn Chúa và con đường của Chúa. Đó là sự lựa chọn căn bản, nhưng lựa chọn căn bản ấy phải thể hiện trong những lựa chọn hằng ngày theo cùng chiều hướng đó. Mùa Chay là thời gian chúng ta xét mình lại về những lựa chọn của mình, đồng thời lặp lại lựa chọn căn bản : chọn Chúa, chọn con đường thập giá, chọn từ bỏ.
- “Ai muốn cứu mạng sống mình thì sẽ mất…”
Chúng ta thấy có mối tương quan biện chứng giữa “mất đi” và “được lại”. Người Kitô hữu chỉ thưc sự hạnh phúc khi dám đánh mất đi cái tạm bợ để được lại cái vĩnh hằng, dám mất đi cái mau qua để được cái trường tồn. Người Kitô hữu chỉ thực sự khôn ngoan khi sẵn sàng “mất đi” sự sống hay chết để “được lại” sự sống đời đời. Và Đức Giêsu đã kết luận bài giáo huấn của Ngài bằng những lời này :”Nếu được cả thế giới mà phải thiệt mất mạng sống mình, thì nào có lợi gì”?
Truyện : Người ta kể rằng : Trần Bình, vốn là một mưu thần của nhà Hán, thời Hán Sở tranh hùng. Một hôm, khi trốn Sở về đầu Hán, Trần Bình phải đi qua một con sông lớn. Người lái đò đưa khách qua lại vốn là một tay cướp giật, giết người khét tiếng. Hắn nghĩ Trần Bình là người giầu có, định ra tay hãm hại để trấn lột tiền của. Biết ý định của tên lái đò, trước khi xuống thuyền, Trần Bình đã cởi bỏ hết quần áo, mình trần như nhộng, và đến xin tên lái đò cho chèo phụ giúp hắn. Nghĩ rằng một người trần truồng như thế không phải là một người giầu có, tên lái đò để yên cho Trần Bình. Thế là ông đã thoát nạn.
- “Hãy từ bỏ chính mình”.
Bước theo chân Chúa mà phải từ bỏ những thứ bên ngoài , những cái làm ngăn trở con người theo Chúa, cái đó đã khó, nhưng bỏ mình, tức là bỏ đi cái ”tôi” của mình còn khó biết bao. Ở đây, Đức Giêsu nói rõ “bỏ mình”. Bỏ mình chính là bỏ cái tôi của mình, đó là sự từ bỏ khó khăn nhất. Hoàng đế Alexandre từng nói :”Thắng được vạn quân dễ hơn là thắng được chính mình”. Cái tôi chính là cá tính của mỗi người, vốn dễ kiêu ngạo muốn trên người, muốn thể hiện chính mình, muốn người khác theo ý mình; chứ không dễ gì khiêm tốn và phục vụ tha nhân. Nhưng đó lại là điều kiện của “thập giá”, bởi thập giá làm bằng chất liệu khiêm tốn và phục vụ.
- “Vác thập giá hằng ngày mà theo”.
Theo Chúa phải vác thập giá. Vác thập giá không phải chỉ là dấu hiệu của đau đớn và xỉ nhục, nó còn là dụng cụ của sự chết. Đức Giêsu biết thế nào là đóng đinh vào thập giá. Khi Ngài còn là cậu bé 11 tuổi, thì Giuđa, người gốc Galilê đã cầm đầu một cuộc nổi dậy chống Rôma. Ông đã đánh cướp kho vũ khí của vua tại Sepphoris, chỉ cách Nazareth có 6,4 cây số. Rôma trả thù tức khắc. Sepphoris bị san phẳng bình địa, dân chúng bị bán làm nô lệ, 2000 loạn quân bị đem đóng đinh vào thập giá dựng theo dọc hai bên lề đường cái để cảnh cáo cho những ai dám chống lại bạo quyền.
Vác thập giá mình có nghĩa là chúng ta phải sẵn sàng đối diện với những hình khổ như vậy vì lòng trung thành với Chúa. Vác thập giá có nghĩa là sẵn sàng chịu đựng mọi thứ đau khổ loài người có thể làm cho chúng ta vì lẽ chúng ta thành tâm đi theo Chúa Giêsu.
- Cách vác Thập giá cho đỡ nặng.
John Newton đã đề nghị chúng ta cách vác thập giá cho có hiệu quả : Chúng ta biết rằng những khổ sở mà đời chúng ta phải chịu cũng giống như một bó củi rất to và rất nặng. Chắc chắn chúng ta vác không nổi. Nhưng Thiên Chúa đã thương tháo dây bó củi đó ra, rồi chia nó ra để mỗi ngày chỉ chất lên vai ta một khúc thôi. Hôm sau một khúc nữa, và hôm sau tiếp tục… Cuối cùng ta cũng vác xong hết bó củi. Nhiều người lại không làm như thế : chẳng những họ chất lên vai khúc củi của ngày hôm nay và còn thêm vào đó khúc củi của hôm qua và khúc củi của ngày mai. Lạ gì họ không vác nổi.
- Truyện : Biến bại thành thắng.
Người ta kể câu chuyện ngụ ngôn như sau : trong một khu rừng có một con hổ lớn và dữ tợn. Lũ khỉ ghét con hổ này lắm. Một ngày kia, chẳng may, con hổ bị sa xuống hố do người thợ săn đào sẵn. Không còn cách nào thoát thân, con hổ chỉ còn biết ngồi chờ thần chết đến.
Lũ khỉ qua thấy thế mừng lắm, chúng chế diễu và thay nhau lấy đá, lấy đất và bẻ cành cây ném xuống đầu con hổ cho bõ ghét. Con hổ chỉ còn biết ngồi chịu trận, không còn biết làm cách nào khác. Thấy thế, lũ khỉ thích chí càng ném hăng, ném mãi không chán, nhưng không ngờ, chính những hòn đá, cành cây vứt xuống nhiều quá, làm cho hố cứ đầy dần lên, đến nỗi con hổ có thể nhờ đó mà nhảy ra ngoài hố được.
Lm. Giuse Đinh Lập Liễm Gp. Đà Lạt