BÀI ĐỌC I: Gn 3, 1-10
Lời Chúa phán cùng Giona rằng: “Hãy chỗi dậy và đi đến Ninivê, một thành phố lớn, và rao giảng cho nó điều Ta sẽ nói cho ngươi”. Giona chỗi dậy và đi đến Ninivê theo lời Chúa dạy. Ninivê là một thành phố lớn, rộng bằng ba ngày đàng. Giona tiến vào thành phố, đi một ngày đàng, rồi rao giảng rằng: “Còn bốn mươi ngày nữa, Ninivê sẽ bị phá huỷ”. Dân thành tin tưởng nơi Chúa; họ công bố việc ăn chay và mặc áo nhặm, từ người lớn đến trẻ nhỏ. Vua thành Ninivê nghe điều đó, liền bỏ ngai vàng, cởi áo cẩm bào, mặc áo nhặm và ngồi trên đống tro. Trong thành Ninivê, người ta rao sắc lệnh sau đây của nhà vua và các vương hầu: “Người, vật, bò, chiên, không được nếm, không được ăn uống gì hết; người và vật phải mặc áo nhặm, phải kêu to lên cùng Chúa và phải cải thiện đời sống, phải bỏ đàng tội lỗi và những điều bất chính đã phạm. Biết đâu Chúa sẽ đổi ý thứ tha, nguôi giận và chúng ta khỏi chết?” Chúa thấy việc họ làm, vì họ bỏ đời sống xấu xa, Chúa đổi ý định phạt họ, và Người không thực hiện điều đó.
PHÚC ÂM: Lc 11, 29-32
Khi ấy, thấy dân chúng từng đoàn lũ tụ tập lại, Chúa Giêsu phán rằng: “Dòng giống này là dòng giống gian ác. Chúng đòi điềm lạ, nhưng sẽ không ban cho chúng điềm lạ nào, ngoài điềm lạ của tiên tri Giona. Vì Giona đã nên điềm lạ cho dân thành Ninivê thế nào, thì Con Người cũng sẽ là điềm lạ cho dòng giống này như vậy. Ðến ngày phán xét, nữ hoàng phương nam sẽ đứng lên tố cáo và lên án dòng giống này, vì bà đã từ tận cùng trái đất mà đến nghe sự khôn ngoan của Salomon. Nhưng ở đây còn có người hơn Salomon. Dân thành Ninivê cũng sẽ đứng lên tố cáo và lên án dòng giống này, vì họ đã sám hối theo lời Giona giảng, nhưng ở đây còn có người hơn Giona nữa”.
Suy Niệm 1: GIÔNA, THÀNH NINIVE, VÀ CHÚNG TA…
Ngôn sứ Giôna xuất hiện, rao giảng và kêu gọi dân thành Ninive sám hối. Họ đã công bố ăn chay, mặc áo nhặm… từ vua quan đến thứ dân, từ người lớn đến trẻ nhỏ, và cả súc vật của họ. Thiên Chúa chứng giám lòng sám hối chân thành của họ và Ngài đã nguôi giận, tha thứ cho họ.
Giôna là một hình ảnh tiên báo Chúa Giêsu, Đấng rao giảng Nước Trời và kêu gọi sám hối, đã đảm nhận cái chết Thập giá và được an táng trong mồ ba ngày trước khi sống lại. Cái chết và sự sống lại này đã đem ơn cứu độ cho mọi người, mọi nơi và mọi thời. Ta lưu ý, khi nhắc đến Giôna và nữ hoàng phương nam, Chúa Giêsu muốn cảnh cáo những người Do thái đương thời về ơn cứu thoát dành cho Ninive là một thành của dân ngoại, cũng như sự khôn ngoan được truyền thụ cho nữ hoàng phương nam là một người ngoại nhưng có thiện chí và biết lắng nghe! Còn dân của Chúa thì coi chừng bắt hụt cơ hội Chúa ban!
Ít lâu nay hành giả Minh Tuệ, một khất sĩ tu theo hạnh đầu đà Phật giáo, nổi lên như một hiện tượng cùng với ‘tăng đoàn’ là những người tự nguyện tầm sư học đạo. Câu chuyện có nhiều kịch tính bi tráng, và còn đang diễn ra, nhưng thiết tưởng các Kitô hữu chúng ta đã có thể nghe được một số thông điệp của Chúa qua ‘dấu chỉ ngôn sứ’ của vị hành giả này, nhất là trong Mùa Chay thánh.
Chẳng hạn, thông điệp về giá trị, vẻ đẹp, và sức đánh động của khổ hạnh. Hành giả Minh Tuệ thực hành khổ hạnh triệt để. Đầu trần, chân đất, ba y một bát bộ hành rong ruổi, không nhận tiền, ăn chay và chỉ một bữa mỗi ngày, ngủ ngồi bờ bụi trong tư thế toạ thiền, giữ giới, kiên trì vượt qua tham sân si, thần thái vui tươi thanh thản, luôn mong muốn điều tốt lành cho mọi người và mọi vật…!
Thứ hai, thông điệp về niềm say mê tìm kiếm sự tự do nội tâm. Khất sĩ Minh Tuệ tôn trọng mọi cơ chế hiện hành đạo đời, nhưng muốn học pháp với Đức Phật Như Lai và không muốn đặt bản thân vào mối ràng buộc của bất cứ cơ chế nào, ngần nào có thể. Chuyên chăm học kham nhẫn, không ngã mạn, không cưỡng cầu, mọi sự chủ yếu là tuỳ duyên!
Thứ ba là thông điệp về ‘số phận của người ngôn sứ’. Hành giả Minh Tuệ chỉ tập tu như lược tả trên, không có thế lực nào, cũng không lôi kéo dẫn dụ ai, nhưng điều xảy ra là rất nhiều người quan tâm chú ý, với nhiều động lực khác nhau (nhiều người bởi thiện chí, nhiều kẻ khác không bởi thiện chí)… Thế là, dù không muốn, vị hành giả này trở thành ‘kính chiếu yêu’, bóc trần nhiều sự thật cho mọi người. Dù không làm gì cả, chỉ là tập tu và sống tử tế thôi, vị hành giả này trở thành nguy hiểm đối với một số thế lực! Đó là số phận bi tráng của các ngôn sứ.
Sống tinh thần Mùa Chay và đọc dấu chỉ này của thời đại, chúng ta cầu nguyện cho vị hành giả và cho mọi người được mọi điều tốt lành, hạnh phúc. Và chúng ta lắng nghe thông điệp của chính Chúa nhắn nhủ mình về giá trị của khổ hạnh, về sự tự do nội tâm đích thực, và về ơn gọi ngôn sứ của chính chúng ta, những Kitô hữu.
Lm. Giuse Lê Công Đức, PSS.
………………………..
Suy Niệm 2: TÌNH YÊU CỦA CHÚA GIÊSU LÀ DẤU LẠ CHO CHÚNG TA
Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta nhìn thấy nhiều loại dấu hiệu, nhất là dấu hiệu chỉ đường hoặc dấu hiệu mà bạn bè hoặc người thân tạo ra với nhau. Tự bản chất, dấu hiệu không có ý nghĩa trong chính nó vì nó chỉ là “phương tiện” để đưa chúng ta đến một thực tại [hay nơi chốn] mà nó chỉ đến. Khi chúng ta đạt đến thực tại, chúng ta không cần dấu hiệu nữa. Thật vậy, không ai đã đến Sài-gòn mà còn đi tìm những dấu hiệu chỉ đường đi Sài-gòn. Chúng ta có thể nói rằng, điều này đúng trong lãnh vực giao thông hoặc đời sống xã hội. Còn trong đời sống thiêng liêng, nhất là trong tương quan với Thiên Chúa, thì nhiều khi không như thế, vì chúng ta có thể đã được Thiên Chúa đưa đến thực tại rồi mà chúng ta vẫn còn loay hoay đi tìm dấu chỉ. Giống như một tu sĩ được sai đến sống trong một cộng đoàn và trong khi đã sống trong cộng đoàn đó vẫn còn loay hoay đi tìm ý Thiên Chúa: Lạy Chúa, đâu là dấu chỉ cho con biết đây là nơi Ngài muốn con phải đến và làm việc! Đây chính là bối cảnh để chúng ta suy gẫm lời Chúa hôm nay.
Lời Chúa hôm nay tập trung vào dấu lạ của ông Giôna. Bài đọc 1 trình bày cho chúng ta hành trình biến đổi, của sự sám hối của dân thành Ninivê. Chúng ta có thể chia bài đọc 1 ra làm ba phần: (1) sứ điệp cho dân thành Ninivê qua ông Giôna (Gn 3:1-4); (2) phản ứng của dân thành Ninivê (Gn 3:5-9); (3) và phản ứng của Đức Chúa (Gn 3:10).
Thứ nhất, sứ điệp cho dân thành Ninivê qua ông Giôna là: “Hãy đứng dậy, đi đến Ninivê, thành phố lớn, và hô cho dân thành biết lời tuyên cáo Ta sẽ truyền cho ngươi.” Ông Giôna đứng dậy và đi Ninivê, như lời Đức Chúa phán. Ninivê là một thành phố cực kỳ rộng lớn, đi ngang qua phải mất ba ngày đường. Ông Giôna bắt đầu vào thành, đi một ngày đường và công bố: ‘Còn bốn mươi ngày nữa, Ninivê sẽ bị phá đổ’” (Gn 3:1-4). Chúng ta thấy ở đây xuất hiện con số 40, và chúng ta có thể nói đây là biểu tượng của Mùa Chay. Số thời gian mà Đức Chúa ban cho thành Ninivê là 40 ngày để thay đổi. Và đây chính là sứ điệp của Mùa Chay: là thời gian của thay đổi, của canh tân và trở về với Chúa, nếu không sẽ phải đón nhận sự “trừng phạt” từ Đức Chúa. Chúng ta cũng như dân thành Ninivê, chúng ta cũng được ban cho thời gian của Mùa Chay này để thay đổi và trở về với Thiên Chúa. Đừng để thời gian Mùa Chay này trôi qua mà chúng ta không gần Chúa và gần nhau hơn.
Thứ hai, phản ứng của dân thành Ninivê (Gn 3:5-9): “Dân Ninivê tin vào Thiên Chúa, họ công bố lệnh ăn chay và mặc áo vải thô, từ người lớn đến trẻ nhỏ. … Mỗi người phải trở lại, bỏ đường gian ác và những hành vi bạo lực của mình. Biết đâu Thiên Chúa chẳng nghĩ lại, chẳng bỏ ý định giáng phạt, và nguôi cơn thịnh nộ, khiến chúng ta khỏi phải chết’.” Dân thành Ninivê mau mắn đáp lại lời mời gọi sám hối của Thiên Chúa qua Giôna. Họ thay đổi lối sống và hành vi của mình. Chúng ta cần học nơi dân thành Ninivê, phải thay đổi “ngay lập tức.” Đừng để đến ngày mai để thay đổi khi chúng ta có thể làm ngày hôm nay.
Thứ ba, phản ứng của Đức Chúa (Gn 3:10): “Thiên Chúa thấy việc họ làm, thấy họ bỏ đường gian ác mà trở lại, Người hối tiếc về tai hoạ Người đã tuyên bố sẽ giáng trên họ, và đã không giáng xuống nữa.” Có người nói rằng: Thiên Chúa “không hoàn hảo” vì Ngài cũng có “điểm yếu.” Điểm yếu của Thiên Chúa chính là Ngài quá yêu chúng ta, nên dù chúng ta có lỗi phạm đến Ngài bao nhiêu đi nữa, nhưng khi chúng ta chạy đến với Ngài và tỏ lòng thống hối xin tha thứ là Ngài tha thứ ngay cho chúng ta. Còn chúng ta thì sao? Khi anh chị em chúng ta lỗi phạm đến chúng ta và tỏ lòng “thống hối,” chúng ta có tha thứ ngay cho họ không? Hãy học nơi Thiên Chúa sự sẵn sàng tha thứ cho người khác. Dù người khác không đến nói lời xin lỗi, nhưng họ chỉ tỏ ra hối hận qua hành động thay đổi của họ, thì chúng ta phải tha thứ cho họ ngay. Đừng để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn!
Bài Tin Mừng hôm nay nói về dấu lạ mà dân chúng xin Chúa Giêsu. Và Chúa Giêsu đưa họ về với dấu lạ của Giôna: “Thế hệ này là một thế hệ gian ác; chúng xin dấu lạ. Nhưng chúng sẽ không được thấy dấu lạ nào, ngoài dấu lạ ông Giôna. Quả thật, ông Giôna đã là một dấu lạ cho dân thành Ninivê thế nào, thì Con Người cũng sẽ là một dấu lạ cho thế hệ này như vậy” (Lc 11:29-30). Sự khác biệt của Tin Mừng Thánh Luca và Thánh Mátthêu nằm ở chi tiết là trong Tin Mừng của Mátthêu, Chúa Giêsu nói đến dấu lạ của Giôna là việc ông ở trong bụng cá ba ngày ba đêm để nói lên việc Ngài sẽ ở trong mồ ba ngày (x. Mt 12:40). Chi tiết này chúng ta không tìm thấy trong Tin Mừng của Thánh Luca. Tại sao có sự khác biệt này? Đối với Luca, dấu lạ của Giôna không nằm ở việc ông ở trong bụng cá ba ngày, nhưng nằm ở “việc giảng dạy lời của Thiên Chúa.” Nói cách khác, đối với Thánh Luca, dấu lạ của Giôna mà Chúa Giêsu nói đến chính là việc ông rao giảng lời Thiên Chúa và qua lời giảng của ông, dân thành Ninivê đã sám hối và trở lại với Thiên Chúa. Điều này giúp chúng ta hiểu những câu tiếp theo của Tin Mừng: “Trong cuộc Phán Xét, nữ hoàng Phương Nam sẽ đứng lên cùng với những người của thế hệ này và bà sẽ kết án họ, vì xưa bà đã từ tận cùng trái đất đến nghe lời khôn ngoan của vua Salômôn; mà đây thì còn hơn vua Salômôn nữa. Trong cuộc Phán Xét, dân thành Ninivê sẽ trỗi dậy cùng với thế hệ này và sẽ kết án họ, vì xưa dân ấy đã sám hối khi nghe ông Giôna rao giảng; mà đây thì còn hơn ông Giôna nữa” (Lc 11:31-32). Thật vậy, nữ hoàng Phương Nam “đến nghe” những lời khôn ngoan của Salômôn và dân thành Ninivê đã sám hối khi “nghe lời rao giảng” của ông Giôna. Ở đây không chỉ là Salômôn nói lời khôn ngoan, cũng không chỉ là Giôna công bố sứ điệp “Ninivê sẽ bị phá huỷ,” mà là Đấng “còn hơn Salômôn và Giôna nữa,” là Ngôi Lời đến rao giảng. Salômôn và Giôna chỉ là “dấu chỉ,” còn Chúa Giêsu mới là “thực tại” họ chỉ đến. Khi đang ở với Ngài, chúng ta không cần dấu chỉ gì khác nữa.
Chúng ta đến tham dự Thánh Lễ mỗi ngày và Lời Chúa được công bố cho chúng ta nghe, chúng ta có biến đổi không? Chúng ta để cho thái độ sống của mình thay đổi vì lời nói của anh chị em của mình, tại sao Lời Chúa không có tác dụng gì trên cuộc sống và thái độ của chúng ta với anh chị em của mình? Đừng để Lời Chúa mà chúng ta nghe mỗi ngày [mỗi Chúa Nhật] trở nên vô hiệu và không có sức thuyết phục và biến đổi chúng ta!
Lm. Anthony, SDB.
…………………………………………..
Suy Niệm 3: Hãy thay đổi chính mình
- Ngày xưa tiên tri Giona đã kêu gọi dân thành Ninivê tội lỗi lo ăn năn sám hối. Mọi người trong thành, từ vua quan đến dân chúng lớn nhỏ, đã đáp lại lời kêu gọi ấy. Chúa thấy lòng thành của họ nên đã tha thứ và không phạt họ.
Còn các luật sĩ và biệt phái đã từng nghe Đức Giêsu giảng dạy và chứng kiến nhiều phép lạ Ngài đã làm, nhưng họ đã không nhận ra thân thế của Ngài là Đấng Cứu Thế. Họ còn đòi Ngài phải làm phép lạ lớn trên trời để họ tin. Khi nhắc lại chuyện Giona, Đức Giêsu cảnh cáo những người Do thái thời Ngài :”Dân thành Ninivê sẽ chỗi dậy cùng với thế hệ này và sẽ kết án họ, vì xưa dân này đã sám hối khi nghe ông Giona rao giảng”. Như thế, Lời Chúa hôm nay kêu gọi chúng ta sám hối.
- “Ông Giona đã ở trong bụng cá ba ngày…”
Hồi Đức Giêsu ở Galilê, các luật sĩ đã xin Ngài cho xem điềm lạ trên trời. Nay các biệt phái ở Giudê cũng lại yêu cầu điều đó. Cũng như lần trước, Ngài không cho, vì biết họ chỉ có ý khiêu khích Ngài. Ngài hứa cho họ xem một phép lạ cả thể : đó là việc Ngài chết và sống lại. Nhưng Ngài mượn tích chuyện ông Giona để nói với họ.
Theo tích truyện, ông Giona khi bị ném xuống biển thì có một con cá lớn nuốt ông vào bụng , giữ ba ngày đêm, rồi nhả ông ra trên bãi biển. Câu chuyện này có ý nói đến việc Đức Giêsu sẽ chịu chết, nằm trong mộ ba ngày rồi sẽ sống lại ra khỏi mồ.
- Qua bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu dựa vào câu chuyện về điềm lạ Giona để kêu gọi sự sám hối. Đáp lại lời kêu gọi đó, thánh Luca cho chúng ta thấy có ba thái độ :
– Các biệt phái cứng lòng và gian ác, họ đòi một điềm lạ trên trời, vì họ đã không tin vào những phép lạ Đức Giêsu đã làm. Đó là tội từ chối ánh sáng, tội phạm đến Thánh Thần.
– Dân thành Ninivê mau mắn nghe lời và nhiệt tâm sám hối theo lời kêu gọi, nên họ đã được Thiên Chúa thứ tha.
– Nữ hoàng Sêba không những cảm phục những lời lẽ khôn ngoan của vua Salomôn, mà bà ta còn trở thành người rao giảng các lời ấy cho dân nước của mình.
- Muốn sám hối thì cần phải biết mình, biết mình có tội để sám hối, nhưng trong thực tế, biết mình là một truyện khó vì người ta thường nói :”Bàng quan giả tỉnh, đương cục giả mê” : việc người thì sáng, việc mình thì quáng, chỉ biết người mà lại không biết mình.
Nhân đây chúng ta hãy xem ý kiến của Lm Carôlô như thế nào khi nói : Trong chuyện Giona, hình ảnh dân thành Ninivê tội lỗi lại dễ thương hơn hình ảnh Giona tiên tri. Ông không muốn tuân theo lệnh Chúa. Ông chỉ muốn dân Ninivê bị phạt. Khi dân thành này sám hối và được tha thì ông giận Chúa. Chúa dùng tấm gương của họ để kêu gọi Giona sám hối. Thật lạ lùng : người giảng sám hối lại sám hối sau người nghe giảng. Là những người giảng cho người ta sám hối trong Mùa Chay này, Linh mục tu sĩ chúng ta nghĩ sao về chuyện này ?
- Khi được hỏi làm sao để có thể giúp đỡ cho rất đông người nghèo khó như vậy, Mẹ Têrêsa Calcutta trả lời :”Chúng tôi không phục vụ để thành công, chúng tôi phục vụ để làm chứng cho sự hiện diện của Thiên Chúa Tình yêu”.
Trong niềm tin của người Do thái, câu chuyện tiên tri Giona là một câu chuyện lạ lùng. Ông là một người nước ngoài, nhưng đã đến thành Ninivê để loan báo Lời Thiên Chúa. Dân ở đây tin tưởng ông và hoán cải. Đức Giêsu cũng đã đến, đã làm nhiều phép lạ và kêu gọi dân sám hối, nhưng họ không nghe vì không tin Người đến từ Thiên Chúa.
Đức Giêsu đã đến trần gian 2000 năm, nhưng ngày nay, còn có rất nhiều người chưa tin Người là Thiên Chúa. Thế giới hôm nay ngập tràn bạo lực, vô cảm và thiếu vắng tình thương. Chúng ta phải làm gì để dấu lạ tình yêu Thiên Chúa được tỏ ra trong trần gian này ?
- Truyện : Hai chữ S và T.
Tại một miền quê ở nước Mỹ vào thời mới lập quốc, có hai anh em nhà kia bị bắt quả tang đang ăn cắp cừu, dân chúng trong làng đã mở tòa án nhân dân để trừng phạt.
Sau khi nghe báo cáo về tội trạng của họ, mọi người nhất trí trừng phạt bằng cách khắc trên trán tội nhân hai cữ viết tắt S T, có nghĩa là “người ăn cắp cừu”. Người ta đã dùng sắt nung đỏ khắc trên trán họ hai chữ S T rồi thả về. Hai chữ ST thành hai vết sẹo rõ ràng trên trán họ, khiến họ xấu hổ vô cùng. Vì thế, một trong hai người ăn trộm không chịu nổi sự xỉ nhục nên đã trốn sang một vùng khác để sống. Nhưng anh không thể xóa nhòa được hai chữ viết tắt trên trán của mình. Bất cứ người lạ nào gặp anh đều hỏi anh về ý nghĩa của hai chữ ấy. Một lần nữa, không chịu nổi sự nhục nhã, anh lại rời bỏ nơi ấy và lang thang sang miền khác, nhưng đến đâu anh cũng bị người ta hỏi về hai chữ tắt ấy. Cuối cùng mòn mỏi trong cay đắng anh đã bỏ mình nơi đất khách quê người.
Đó là người anh, còn người em thì sao ? Anh ta nghĩ rằng:”Nếu anh mình đã bị sự nhục nhã gậm nhấm đến độ phải trốn suốt cả cuộc đời, thì anh lại tự nói với mình, tôi không thể bỏ trốn chỉ vì ăn cắp mấy con cừu, tôi phải ở lại đây và tôi phải tạo lại sự tin tưởng nơi những người xung quanh và nơi chính tôi”. Với quyết tâm đó,anh đã ở lại trong xứ sở của mình, và không bao lâu anh đã xây dựng được cho mình một sự nghiệp cũng như danh thơm của một người thanh liêm chính trực.
Nhưng cho dù năm tháng có qua đi, hai chữ ST vẫn còn ghi đậm tên vầng trán của anh. Ngày kia, một người lạ mặt hỏi cụ già trong làng về ý nghĩa hai chữ viết tắt ấy. Cụ già suy nghĩ một lúc rồi trả lời :”Tôi không nhớ rõ lai lịch của hai chữ viết tắt ấy, nhưng cứ nhìn vào cuộc sống của người đó, tôi nghĩ rằng chữ viết tắt ấy có nghĩa là “thánh thiện”.
Lm. Giuse Đinh Lập Liễm Gp. Đà Lạt