BÀI ĐỌC I: Cv 28, 16-20. 30-31
Khi chúng tôi đến Rôma, Phaolô được phép ở nhà riêng với người lính canh. Sau ba hôm, ngài mời các đầu mục người Do-thái đến. Khi họ đến, ngài nói với họ: “Thưa anh em, dầu tôi đây không làm điều gì phạm đến dân tộc hay tục lệ tổ tiên, mà tôi đã bị bắt tại Giêrusa-lem và bị nộp trong tay người Rôma. Khi đã điều tra, họ muốn thả tôi vì tôi không có tội gì đáng chết. Nhưng người Do-thái chống lại, nên tôi buộc lòng phải nại đến hoàng đế, nhưng không phải là tôi có gì kiện cáo dân tôi. Do đó tôi đã xin gặp anh em và nói chuyện: Chính vì niềm hy vọng của Israel mà tôi phải mang xiềng xích này”.
Suốt hai năm, ngài trú tại ngôi nhà đã thuê, tiếp nhận tất cả những ai đến gặp ngài, ngài rao giảng nước Thiên Chúa và dạy dỗ những điều về Chúa Giêsu Kitô một cách dạn dĩ, không có ai ngăn cấm.
PHÚC ÂM: Ga 21, 20-25
Khi ấy, Phêrô quay lại, thấy môn đệ Chúa Giêsu yêu mến theo sau, cũng là người nằm sát ngực Chúa trong bữa ăn tối và hỏi “Thưa Thầy, ai là người sẽ nộp Thầy?” Vậy khi thấy môn đệ đó, Phêrô hỏi Chúa Giêsu rằng: “Còn người này thì sao?” Chúa Giêsu đáp: “Nếu Thầy muốn nó cứ ở lại mãi cho tới khi Thầy đến thì việc gì đến con? Phần con, cứ theo Thầy”. Vì thế, có tiếng đồn trong anh em là môn đệ này sẽ không chết. Nhưng Chúa Giêsu không nói với Phêrô: “Nó sẽ không chết”, mà Người chỉ nói: “Nếu Thầy muốn nó cứ ở lại mãi cho tới khi Thầy đến thì việc gì đến con”.
Chính môn đệ này làm chứng về những việc đó và đã viết ra, và chúng tôi biết lời chứng của người ấy xác thật. Còn nhiều việc khác Chúa Giêsu đã làm, nếu chép lại từng việc một thì tôi thiết tưởng cả thế giới cũng không thể chứa hết các sách viết ra.
Suy Niệm 1: CHỈ QUAN TÂM MỘT ĐIỀU: LÀM CHỨNG CHO CHÚA GIÊSU!
Ngày cuối cùng trước lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống cũng là ngày của đoạn văn kết thúc Tin Mừng thứ tư… để bước sang ‘thời của Thánh Thần’, cũng là kỷ nguyên của Giáo hội. Thật vậy, biến cố Chúa Thánh Thần Hiện Xuống đánh dấu cuộc khai sinh Giáo hội và sứ mạng loan báo Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô được chính thức bắt đầu.
Trong sứ mạng rao giảng và làm chứng này, hoàn cảnh của các môn đệ thừa sai và các chứng nhân sẽ mỗi người mỗi khác, như Chúa Giêsu đã ám chỉ khi trả lời cho câu hỏi tò mò của Phêrô về số phận của Gioan. Chúng ta cũng biết, dường như Gioan là Tông Đồ duy nhất không chết cái chết đổ máu, và cũng là vị Tông Đồ cuối cùng của Nhóm 12 rời trần thế này. Nhưng về vai trò làm chứng thì Gioan không khác, cũng không thua kém, so với các anh em đồng môn:
“Chính môn đệ này làm chứng về những việc đó và đã viết ra, và chúng tôi biết lời chứng của người ấy xác thật. Còn nhiều việc khác Chúa Giêsu đã làm, nếu chép lại từng việc một thì tôi thiết tưởng cả thế giới cũng không thể chứa hết các sách viết ra”.
Như chính Gioan thố lộ đó, có quá nhiều điều để làm chứng về Chúa Giêsu, kể không xuể. Vì thế, tất cả sự quan tâm của người môn đệ thừa sai nên là LÀM CHỨNG cho Thầy và Chúa của mình, chứ không nên tò mò so sánh số phận giữa mình với nhau, vốn là điều vô bổ… Hãy nhớ lời Chúa Giêsu lưu ý Phêrô: “Nếu Thầy muốn bạn ấy cứ ở lại mãi cho tới khi Thầy đến thì việc gì đến anh?”…
Phaolô, khi đến Rôma, đã cho mời những người Do thái đến gặp và đã thanh minh rõ rằng mình không có gì kiện cáo dân mình cả. Không so đo, không khiếu nại hơn thua, không bận lòng về bất cứ gì khác ngoài việc rao giảng niềm hy vọng của Israel: “Chính vì niềm hy vọng của Israel mà tôi phải mang xiềng xích này”… Phaolô hoàn toàn ‘qui Kitô’, và chỉ một mình Đức Kitô mới làm bận lòng, mới ‘quấy rầy’ được Phaolô mà thôi.
Còn chúng ta, chúng ta ‘qui’ gì và chúng ta bị ‘quấy rầy’ bởi những ai hay những gì?
Lm. Giuse Lê Công Đức, PSS.
…………………………..
Suy Niệm 2: HÃY TẬP TRUNG VÀO CHÚA, ĐỪNG SO SÁNH!
Ai trong chúng ta cũng muốn được thấy Chúa và “xin cho được thấy Chúa.” Vậy làm sao để thấy Chúa? Đọc Tám Mối Phúc Thật, chúng ta thấy rằng những người có lòng trong sạch là những người sẽ được nhìn thấy Chúa. Lời đáp ca hôm nay cũng cho chúng ta biết rằng những kẻ sống ngay lành (x. Tv 10:7b) sẽ được chiêm ngưỡng thánh nhan Thiên Chúa. Những người sống “ngay lành” là những người sống như thế nào? Họ là những người sống theo lời mời gọi của Chúa Giêsu: “Hãy học nơi Thầy, vì Thầy hiền lành và khiêm nhường trong lòng” (Mt 11:29). Chúng ta đã sống hiền lành và khiêm nhường chưa? Nếu chưa, hãy xin Chúa giúp chúng ta trở nên hiền lành và khiêm nhường, để được chiêm ngưỡng thánh nhan Ngài.
Trong bài đọc 1 hôm nay, chúng ta lại được chứng kiến việc Thiên Chúa làm nên điều kỳ diệu từ những gì con người cho là “điều bất hạnh.” Như chúng ta đã biết trong bài đọc 1 hôm qua, Thánh Phaolô bị bắt, điều tra và buộc tội. Nhưng qua quá trình bị xét xử, Thánh Nhân nhận ra rằng: “Nhưng vì người Do Thái chống đối, nên bó buộc tôi phải kháng cáo lên hoàng đế Xêda; tuy vậy không phải là tôi muốn tố cáo dân tộc tôi. Đó là lý do khiến tôi xin được gặp và nói chuyện với anh em, bởi chính vì niềm hy vọng của Israel mà tôi phải mang xiềng xích này” (Cv 28:19-20). Thánh Phaolô đã nhận ra rằng chính việc chống đối và bắt bớ của người Do Thái đã đưa Ngài đến với các tín hữu ở Rôma. Cũng chính vì niềm hy vọng được cứu độ của Israel mà thánh nhân đã phải chịu nhiều đau khổ. Nhìn vào gương Thánh Phaolô, chúng ta được mời gọi: (1) nhận ra bàn tay của Chúa hướng dẫn lịch sử cuộc đời chúng ta, nhất là những khi gặp sóng gió và bóng đêm; (2) sẵn sàng và vui vẻ đón nhận khó khăn, vất vả và trái ý vì niềm hy vọng được cứu độ của anh chị em chúng ta.
Trong bài Tin Mừng hôm qua, chúng ta đã nghe những lời nói về “vận mệnh” của Thánh Phêrô, và trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu sẽ nói về “số phận” của người môn đệ được Ngài thương mến. Nhưng “số phận” này không được nói trực tiếp với người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến, nhưng được nói qua cuộc đối thoại với Thánh Phêrô. Theo các học giả Kinh Thánh, phần này được xây dựng dựa trên một lời nói cũ hơn của Chúa Giêsu được áp dụng cho người môn đệ được Ngài yêu mến, một truyền thống giống với những lời của Ngài về Con Người xảy ra trước khi tất cả thế hệ của Ngài nhìn thấy cái chết (x. câu 22; Mc 9:1). Trong đoạn Tin Mừng này, chúng ta thấy người kể tạo ra một giới thiệu thật dài trong câu 20 để nhắc cho người đọc mối tương quan đặc biệt giữa Chúa Giêsu và người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến: “Khi ấy, ông Phêrô quay lại, thì thấy người môn đệ Đức Giêsu thương mến đi theo sau; ông này là người đã nghiêng mình vào ngực Đức Giêsu trong bữa ăn tối và hỏi: “Thưa Thầy, ai là kẻ nộp Thầy?” Như chúng ta đọc thấy trong bài Tin Mừng hôm qua, sứ mệnh của Thánh Phaolô là tôn vinh Thiên Chúa qua cái chết tử đạo của mình (x. câu 19 và 22b). Còn trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói cho Phêrô rằng người môn đệ được Ngài thương mến không phải chết với cái chết tử đạo để tôn vinh Ngài. Chi tiết này nhắc nhở cho chúng ta về việc tôn vinh Thiên Chúa trong vai trò và môi trường sống của chúng ta. Chúng ta không cần so sánh mình với người khác. Mỗi người mỗi hoàn cảnh khác nhau, và Thiên Chúa muốn chúng ta tôn vinh Ngài với những gì mình là và mình có. Hãy tránh thái độ so sánh và ganh tỵ, vì đó là nguyên nhân làm chia rẽ và mất bình an trong đời sống chung!
Cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và Thánh Phêrô xảy ra đơn giản như sau:
Thánh Phêrô: “Thưa Thầy, còn anh này thì sao ?”
Chúa Giêsu: “Giả như Thầy muốn anh ấy còn ở lại cho tới khi Thầy đến, thì việc gì đến anh? Phần anh, hãy theo Thầy.”
Trong câu trả lời của Chúa Giêsu chúng ta nhận ra hai điểm quan trọng sau: (1) Chúa Giêsu nhắc lại cho Phêrô biết mục đích chính của mình là gì, đó là “hãy theo thầy,” điều mà Ngài đã nói với Thánh Phêrô trong cuộc đối thoại về vai trò của thánh nhân được trình thuật trong bài Tin Mừng hôm qua (x. 21:19). Chúa Giêsu muốn khuyến cáo Phêrô rằng: đừng có so sánh mình với người khác, nếu không mình sẽ quên mất mục đích chính của mình là gì, đó là “theo Chúa.” Trên hành trình đi theo một người, chúng ta lại tập trung vào một người khác, chúng ta sẽ dễ dàng đánh mất hình bóng của người dẫn đường cho chúng ta. Vì vậy, hãy luôn “gián chặt mắt” vào người dẫn đường, đừng nhìn ngang liếc dọc. Nếu không chúng ta sẽ lạc mất người dẫn đường và sẽ đi lạc hướng. (2) Câu trả lời của Chúa Giêsu chứa đựng một đề tài rất quan trọng trong Tin Mừng Thánh Gioan, đó là đề tài “ở lại.” Cộng đoàn của Thánh Gioan sử dụng từ “ở lại” với nhiều nghĩa khác nhau. Nó có thể ám chỉ mối tương quan mới giữa các môn đệ và Chúa Cha/Chúa Con. Và đây chính là điều dẫn đến hiểu lầm. Sự hiểu lầm này là kết quả của tiếng đồn về người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến: “Do đó, mới có tiếng đồn giữa anh em là môn đệ ấy sẽ không chết. Nhưng Đức Giêsu đã không nói với ông Phêrô là: ‘Anh ấy sẽ không chết,’ mà chỉ nói: ‘Giả như Thầy muốn anh ấy còn ở lại cho tới khi Thầy đến, thì việc gì đến anh?’” (Ga 21:23). Câu nói của Chúa Giêsu là câu nói giả thiết. Nhưng một số các môn đệ xem nó như là thật. Điều này dẫn đến hiểu sai ý câu nói của Chúa Giêsu. Kinh nghiệm thường ngày dạy chúng ta rằng: chúng ta hiểu sai [hiểu lầm hay hiểu không hết] ý người khác khi chúng ta không ở trong bối cảnh của họ. Vì vậy, để hiểu đúng ý của người khác, chúng ta cần phải đi vào trong thế giới của họ, trong bối cảnh mà họ nói hoặc làm một điều gì. Khi chúng ta không biết rõ và không ở trong bối cảnh của người khác, tốt nhất chúng ta không nên xét đoán và “đồn đại” những điều chúng ta “giả định.”
Những câu cuối cùng của Tin Mừng Thánh Gioan được trình thuật trong bài Tin Mừng hôm nay giúp chúng ta biết rằng Tin Mừng Thánh Gioan “mắc nợ” lời chứng về Chúa Giêsu của người môn đệ Chúa Giêsu yêu mến: “Chính môn đệ này làm chứng về những điều đó và đã viết ra. Chúng tôi biết rằng lời chứng của người ấy là xác thực. Còn có nhiều điều khác Đức Giêsu đã làm. Nếu viết lại từng điều một, thì tôi thiết nghĩ: cả thế giới cũng không đủ chỗ chứa các sách viết ra” (Ga 21:24-25). Trong những lời trên, chúng ta lưu ý đến hai từ sau: “những điều đó” và “nhiều điều khác.” Theo các học giả Kinh Thánh, từ “những điều đó” không nhất thiết ám chỉ toàn bộ Tin Mừng, nhưng ám chỉ rằng truyền thống truyền miệng được bắt đầu từ người môn đệ được Chúa Giêsu yêu mến và có lẽ một phần của phần viết lại của truyền thống truyền miệng đó làm cơ sở cho Tin Mừng. Tác giả của những lời này khẳng định rằng lời chứng của người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến là thật. Điều này đưa chúng ta về với sự thật của lời chứng của Chúa Giêsu được nói đến trong Tin Mừng (x. 5:31-32). Câu “nhiều điều khác” được thêm vào nhằm mục đích biện minh cho chương 21, được thêm vào Tin Mừng. Những chi tiết này có ý nghĩa gì với chúng ta? Những chi tiết này muốn nói với chúng ta rằng: trong hành trình theo Chúa, chúng ta chứng kiến rất nhiều điều Chúa làm cho chúng ta, cho người khác và cho thế giới. Nhưng có những kinh nghiệm cần chúng ta ghi chép lại [trong lòng], vì qua những kinh nghiệm này đưa chúng ta cảm nhận được tình yêu vô điều kiện và tuyệt đối của Thiên Chúa, để rồi chúng ta đặt trọn niềm tin của chúng ta vào Ngài. Liệu chúng ta có được những kinh nghiệm đó không? Chúng như thế nào?
……………………………..
Suy Niệm 3: Gioan sẽ là chứng tá trong Hội thánh
- Kết thúc mùa Phục sinh, Phụng vụ cho chúng ta thấy Phêrô đã nhận chức vụ Mục Tử thay thế Chúa Kitô, Gioan là chứng tá thường trực trong Hội thánh.
Bài Tin Mừng hôm nay là bài kết thúc Tin Mừng thánh Gioan, trình bầy về Gioan sẽ là chứng tá thường trực trong Hội thánh Chúa cho đến tận thế qua sách Tin Mừng của ông.
- “Thưa Thầy, còn anh này thì sao”?
Phải chăng khi Phêrô thắc mắc về Gioan như vậy là ông ngầm nói với Thầy mình rằng anh Gioan cũng mến Thầy và được Thầy yêu cách riêng, thì sao ? Nghĩa là Thầy sẽ trao cho anh ta nhiệm vụ gì ? Hay tại sao Thầy lại không trao trách nhiệm chăn dắt Hội thánh cho anh ta có phải hơn không ? Đó cũng là thắc mắc của nhiều người khi đọc Tin Mừng Gioan, bởi vì xem ra Gioan xứng đáng hơn Phêrô, vì ông đã không chối Chúa.
Chúng ta thấy Chúa Giêsu không trả lời thẳng vào thắc mắc của Phêrô mà lại nói khó hiểu hơn đối với Phêrô cũng như các môn đệ khác :”Giả như Thầy muốn anh ấy còn ở lại cho tới khi Thầy đến thì việc gì đến anh”, rồi Chúa nói ngay:”Phần anh, hãy theo Thầy”.
- “Nếu Thầy muốn anh ấy còn ở lại cho đến khi Thầy đến…”.
Câu này là câu vừa trả lời vừa là câu hỏi rất khó hiểu. Thực ra, ý Chúa Giêsu không nói là Gioan sẽ sống mãi không chết, nhưng Chúa muốn Gioan “ở lại”. Phải hiểu chữ “ở lại” này theo nghĩa của Tin Mừng thứ tư : ở lại là tồn tại mãi trong tình yêu mến, trong sự thân thiết. Dù sau này Gioan sẽ chết đi nhưng Chúa Giêsu muốn hình mẫu của Gioan như một môn đệ trung thành đi theo Thầy, như một môn đệ thường suy gẫm về Thầy tiếp tục tồn tại mãi trong Giáo hội (Lm Carôlô).
- “Chính người môn đệ này làm chứng về những điều đó”.
Nghĩa là vì Chúa muốn hình mẫu của Gioan còn tồn tại mãi trong Giáo hội như một cách làm chứng, cho nên Gioan đã làm chứng bằng cách viết lại những cảm nghiệm, những suy gẫm của mình về Chúa Giêsu. Và Gioan còn cho biết “Tôi thiết nghĩ cả thế giới cũng không đủ chỗ chứa các điều được viết ra”. Có lẽ không phải thế giới không đủ chỗ chứa những sách mà Gioan nếu muốn viết ra. Không đủ chỗ chứa là đối với những cảm nghiệm và những suy gẫm rất sâu sắc của Gioan về mầu nhiệm Chúa Giêsu và về những điều Chúa Giêsu dạy (Carôlô).
- Trong lịch sử Giáo hội suốt hai mươi thế kỷ nay, Thiên Chúa vẫn tiếp tục kêu gọi nhiều người và ban cho họ những ân sủng đặc biệt để sống mãn đời trên trần thế. Họ là các thánh nam nữ đã được Thiên Chúa lựa chọn và trao cho các sứ mệnh đặc biệt ở những thời kỳ và hoàn cảnh khác biệt nhau. Có vị được gọi để trở thành các giáo phụ và tiến sĩ Hội thánh. Các ngài dùng ngòi bút và trí thông minh để rao giảng Phúc âm và đem ánh sáng lời Chúa đến cho mọi người. Những vị khác thì được ơn gọi sáng lập các dòng tu với tinh thần tông đồ và hoạt động truyền giáo trong nhiều lãnh vực khác biệt nhau. Các sứ vụ tuy có khác biệt nhưng đều mang ý nghĩa và tầm mức quan trọng như nhau. Tất cả đều qui tụ vào cùng một mục đích duy nhất là làm chứng tá cho chân lý và tình yêu của Thiên Chúa đối với nhân loại.
- Như vậy, trong mỗi thời đại, ở mỗi xã hội khác nhau luôn cần có những chứng nhân, trách nhiệm khác nhau. Thiên Chúa luôn cần đôi tay, trái tim, khả năng của chúng ta để tiếp tục sự hiện diện và hành động của Ngài. Có người làm chứng bằng máu, có người bằng sự dấn thân đổ mồ hôi, có người làm chứng bằng nghĩa cử hy sinh phục vụ, có những chứng nhân trong âm thầm cầu nguyện. Mỗi người chúng ta được mời gọi trở nên một trong số chứng nhân đó. Chúa đang cần sự đóng góp của chúng ta.
- Truyện: Làm chứng cho Chúa.
Trong kỳ nội chiến, Tổng thống Hoa kỳ là Abraham Lincoln có một sĩ quan trẻ làm thư ký. Viên sĩ quan này nổi tiếng là gan dạ, do đó công việc bàn giấy xem ra không thích hợp với anh. Anh chỉ mơ ước trở lại mặt trận và nếu cần sẵn sàng chết cho tổ quốc hơn là làm công việc đơn điệu nhàm chán trên bàn giấy. Một ngày nọ, sau khi nghe anh than phiền, Tổng thống Lincoln nhìn thẳng mắt anh và nói :”Hỡi anh bạn trẻ, như tôi nhận thấy thì quả thực anh muốn xả thân chết cho tổ quốc, nhưng có lẽ anh không muốn sống cho tổ quốc”.
Tử đạo theo nguyên ngữ là “làm chứng cho đức tin”. Có người dùng cái chết để làm chứng, có người dùng cả cuộc sống. Tuy nhiên, chết đau thương nhục nhã hoặc chết âm thầm từng ngày, cả hai đều có giá trị như nhau. Phêrô, vị Giáo hoàng tiên khởi được mời gọi bước theo Chúa Giêsu, nghĩa là chấp nhận những thử thách bách hại và cái chết trên thập giá để làm chứng cho Chúa. Còn Gioan, vị Tông đồ được Chúa Giêsu yêu mến lại làm chứng cho Chúa bằng chính cuộc sống của mình. Gioan tuy không được phúc tử đạo như các Tông đồ khác, nhưng đã sống một thời gian rất dài, để củng cố niềm tin của các tín hữu tiên khởi nhất là để suy niệm và viết cuốn Tin Mừng thứ tư và ba lá thư… Tất cả đều là những cách thức làm chứng cho Đấng đã chết và sống lại là Chúa Giêsu Kitô (Mỗi ngày một tin vui).
Lm. Giuse Đinh Lập Liễm Gp. Đà Lạt