Lần cuối cùng người Công giáo và Chính thống giáo mừng lễ Phục sinh cùng nhau là vào năm 1054. Năm đó đánh dấu sự ly giáo chia cắt Giáo hội thành hai: Đông và Tây.
Cha Philip Goyret, Đại học Holy Cross: “Để giải quyết tranh chấp này, Roma đã cử một người không giỏi ngoại giao và không đạt được thỏa thuận với Thượng phụ Byzantium, ông đã rút phép thông công đại diện của Roma.”
Sau đó, Thượng phụ Constantinople đã triệu tập hội đồng và lần lượt rút phép thông công Giám mục Roma.
Từ đó trở đi, Chính thống giáo không còn công nhận thẩm quyền của giáo hoàng. Đây là một trong những vấn đề vẫn tồn tại cho đến ngày nay và làm phức tạp thêm chủ nghĩa đại kết.
Đức Hồng y Kurt Koch, Tổng trưởng Thánh Bộ Thúc đẩy sự Hiệp nhất Kitô giáo: “Chủ nghĩa đại kết của chân lý là sự phân tích thần học về những trở ngại vẫn còn tồn tại trong các mối quan hệ đó. Tuy nhiên, một cuộc đối thoại về chân lý không thể tồn tại nếu không có một cuộc đối thoại về lòng bác ái.”
Nhưng bất chấp những khác biệt về thần học này, những nỗ lực vẫn tiếp tục củng cố mối quan hệ giữa hai giáo hội. Đức Giáo hoàng Phaolô VI đã nêu ra khả năng cùng nhau cử hành lễ Phục sinh—một ý tưởng mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc lại vào năm 2015.
Đức Thánh Cha Phanxicô, ngày 12 tháng Sáu năm 2015: “Giáo hội Công giáo đã sẵn sàng, kể từ thời Đức Giáo hoàng Phaolô VI, từ bỏ ngày hạ chí đầu tiên sau trăng tròn tháng Ba để đến một ngày cố định.”
Đối với người Công giáo, ngày lễ Phục Sinh theo lịch sử không quan trọng bằng sự kiện được cử hành. Ví dụ, lễ Giáng Sinh diễn ra vào ngày 25 tháng Mười Hai hàng năm, mặc dù không biết ngày và tháng chính xác mà Chúa Giêsu sinh ra.
Francesco Voltaggio, Giám đốc Domus Betania, Đất Thánh: “Cần phải hiểu rằng ngày này không phải là ngày lịch sử. Đó là một ngày rõ ràng mang tính thần học. Ngày lịch sử không quan trọng đối với chúng ta. Tính lịch sử rất quan trọng đối với Kitô giáo nhưng không phải là ngày phụng vụ.”
Đạt được thỏa thuận giữa Chính thống giáo và Công giáo là điều khó khăn nhưng không phải là không thể. Có ba viễn tượng được đề xuất để đạt được lễ Phục Sinh chung.
VIỄN TƯỢNG 1: NGƯỜI CÔNG GIÁO THÍCH NGHI VỚI CHÍNH THỐNG
Người Công giáo theo lịch Gregory, vì vậy lễ Phục sinh luôn rơi vào mùa xuân, vào tháng Ba hoặc tháng Tư. Nhưng Chính thống giáo lại theo lịch Julian. Điều này có nghĩa là theo thời gian, ngày này sẽ bị lùi lại.
Francesco Voltaggio: “Vấn đề là ngày này ngày càng gần mùa hè chứ không phải mùa xuân. Vì vậy, có thể trong 200 năm nữa, sẽ có vấn đề.
VIỄN TƯỢNG 2: NGƯỜI CHÍNH THỐNG THÍCH NGHI VỚI CÔNG GIÁO
Lựa chọn thứ hai này sẽ không gây sốc cho Chính thống giáo. Trong những lần trước, họ đã tổ chức lễ Phục sinh theo lịch Gregory.
Francesco Voltaggio: “Đối với chúng tôi, cách lý tưởng nhất là thuyết phục Chính thống giáo quay lại lịch Gregory vì họ đã từng sử dụng lịch này trước đây. Trước đây, họ đã tổ chức lễ Phục Sinh theo lịch Gregory.”
Từ năm 1584 đến năm 1587, họ đã sử dụng lịch Gregory. Nhưng nỗ lực này không chỉ thất bại mà còn gây ra sự chia rẽ. Chính thống giáo kêu gọi quay lại lịch Julian. Họ muốn phân biệt mình với Công giáo—một lập luận vẫn tồn tại và vẫn còn giá trị cho đến ngày nay.
VIỄN TƯỢNG 3: THIẾT LẬP MỘT NGÀY CHUNG CHO NGƯỜI CÔNG GIÁO VÀ CHÍNH THỐNG GIÁO
Lựa chọn cuối cùng là cả hai giáo hội đều thiết lập một Chúa Nhật mùa xuân để cử hành lễ Phục Sinh. Điều này sẽ phá vỡ hoàn toàn năm phụng vụ của Công giáo: các lễ có thể thay đổi sẽ biến mất hoàn toàn. Từ thời điểm đó trở đi, tất cả các ngày lễ sẽ trở thành ngày cố định từ Thứ Tư Lễ Tro đến Lễ Mình Máu Thánh Chúa Kitô.
Francesco Voltaggio: “Với chúng ta, tôi nghĩ rằng việc chọn một ngày cố định không phải là vấn đề. Nhưng đối với Chính thống giáo, điều này cũng khó khăn vì họ chỉ định người đứng đầu giáo hội của mình. Họ không có thẩm quyền cố định, vì vậy điều đó rất khó khăn đối với họ. Và họ sẽ khó chấp nhận việc thay đổi lịch.”
Điều này khác với những người Công giáo chỉ tuân theo thẩm quyền của giáo hoàng. Mặt khác, có 15 giáo hội Chính thống giáo, mỗi giáo hội có một giáo chủ riêng. Nếu một ngày chung được thiết lập, tất cả họ sẽ phải đồng ý.
Ba viễn tượng này đang được cân nhắc kỹ lưỡng cho năm tới. Vào ngày 20 tháng Tư năm 2025, do sự trùng hợp của lịch, Chính thống giáo và Công giáo sẽ kỷ niệm Lễ Phục Sinh vào cùng một ngày.
Đây là một cơ hội duy nhất mà cả Đức Thánh Cha Phanxicô và nhà lãnh đạo của Giáo hội Chính thống giáo lớn nhất, Constantinople, đều không muốn bỏ lỡ.
Đức Thượng phụ Bartholomew đã mời Đức Thánh Cha đến Nicaea để kỷ niệm 1.700 năm ngày thành lập công đồng chung đầu tiên, nơi đã đạt được thỏa thuận về lễ Phục Sinh.
Nikos Tzottis, Cố vấn Tòa Thượng phụ chung tại Roma: “Bartholomew đề xuất tổ chức sự kiện này tại Nicaea, thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Di tích của Thượng hội đồng chung đầu tiên vẫn còn ở đó. Nhưng đây là một sự kiện quan trọng, có thể nói là các công tác chuẩn bị đã bắt đầu, các sáng kiến đang được tiến hành, các bài phát biểu đang được chuẩn bị.”
Nguồn: thanhlinh.net/