Trích sách Tông đồ Công vụ: 25, 13b-21
Trong những ngày ấy, vua Agrippa và Berni xuống Cêsarêa chào Phestô. Vì hai người lưu lại đó nhiều ngày, nên Phestô đem chuyện Phaolô trình nhà vua rằng: “Ở đây có một người tù Phêlixê để lại. Lúc tôi ở Giêrusalem, các thượng tế và kỳ lão Do-thái đã đến xin tôi lên án hắn. Tôi đã trả lời với họ rằng: ‘Người Rôma không có thói quen lên án người nào trước khi bị cáo đối diện với nguyên cáo, và có cơ hội bào chữa để thanh minh tội mình’. Vậy họ liền đến đây, ngày hôm sau tôi ngồi toà án, truyền điệu bị cáo đến. Các nguyên cáo đều có mặt, nhưng không đưa ra một tội trạng nào, như tôi đã ngờ trước; họ chỉ tố cáo hắn mấy điều về mê tín, về một Giêsu nào đó đã chết mà Phaolô quả quyết là vẫn sống. Đang phân vân về vấn đề ấy, tôi hỏi hắn có muốn đi Giêrusalem để được xét xử tại đó về các điều ấy không. Nhưng Phaolô nại đến thẩm quyền của hoàng đế Augustô, nên tôi đã truyền giữ hắn lại để nạp cho hoàng đế”. Đó là lời Chúa.
Tin Mừng Ga 21:15-19
Khi các môn đệ ăn xong, Đức Giê-su hỏi ông Si-môn Phê-rô: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có mến Thầy hơn các anh em này không? ” Ông đáp: “Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy.” Đức Giê-su nói với ông: “Hãy chăm sóc chiên con của Thầy.” Người lại hỏi: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có mến Thầy không? ” Ông đáp: “Thưa Thầy có, Thầy biết con yêu mến Thầy.” Người nói: “Hãy chăn dắt chiên của Thầy.” Người hỏi lần thứ ba: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có yêu mến Thầy không? ” Ông Phê-rô buồn vì Người hỏi tới ba lần: “Anh có yêu mến Thầy không? ” Ông đáp: “Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con yêu mến Thầy.” Đức Giê-su bảo: “Hãy chăm sóc chiên của Thầy. Thật, Thầy bảo thật cho anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy, và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã về già, anh sẽ phải dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh chẳng muốn.” Người nói vậy, có ý ám chỉ ông sẽ phải chết cách nào để tôn vinh Thiên Chúa. Thế rồi, Người bảo ông: “Hãy theo Thầy.”
Suy Niệm:
Trong bài đọc 1 hôm nay, ông Phéttô trình bày với vua Ácrippa về “vụ án” Thánh Phaolô. Nếu đọc “vụ án” này cách cẩn thận, chúng ta sẽ thấy nó giống với “vụ án” của Chúa Giêsu được xử bởi Philatô. Cả hai vụ án có những yếu tố tương đồng như sau: (1) bị bắt; (2) bị điệu ra toà; (3) bị tố cáo; (4) không tìm ra lý do để buộc tội. Điểm khác biệt giữa hai vụ án là Chúa Giêsu bị Philatô kết án tử, còn Thánh Phaolô thì không bị kết án, nhưng “được xử lại” ở Giêrusalem. Như chúng ta biết, Thánh Phaolô là công dân Rôma, nên luật pháp của người Do Thái không thể kết án ngài. Nhờ chi tiết này, hành trình của Thánh Phaolô chuyển sang một trang mới, đó là hành trình rao giảng ở Rôma. Từ câu chuyện này, chúng ta rút ra được điểm sau: Nhìn từ khía cạnh con người, việc Thánh Phaolô bị bắt bớ, tố cáo và xét xử là một điều không may mắn. Đây là một điều không ai muốn xảy ra cho mình. Tuy nhiên, nhìn từ khía cạnh Thiên Chúa, đây lại là một “sự kiện” trong kế hoạch của Chúa dành cho Thánh Phaolô để mang Tin Mừng đến “trung tâm của thế giới,” đến với những bậc vua chúa. Điều này giúp chúng ta an lòng và can đảm để đón nhận những điều trái ý và đau khổ với niềm xác tín rằng: Đấng biến thập giá thành phương tiện cứu độ sẽ biến những đau khổ của chúng ta thành niềm vui.
Chúng ta đã nghe đoạn Tin Mừng hôm nay trong Chúa Nhật III vừa qua. Đoạn Tin Mừng này nằm trong bối cảnh Chúa Giêsu nói những lời cuối cùng với Thánh Phêrô và người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến (Ga 21:15-23). Đây là hai hình ảnh có nhiều điểm đôi khi cạnh tranh với nhau, nhưng đôi khi làm việc hài hoà với nhau. Điều này nói lên sự căng thẳng trong cộng đoàn của Gioan. Sự căng thẳng này xảy ra trên hai bình diện: (1) vị trí của Thánh Phêrô và người môn đệ trong cộng đoàn, và (2) tương quan giữa cơ cấu và đặc sủng. Bài Tin Mừng được đặt trong bối cảnh “bữa ăn.” Điều này gợi lại cho chúng ta Bữa Tiệc Ly, trong đó, câu hỏi của Thánh Phêrô về người phản bội được đặt ra qua người môn đệ được Chúa thương mến (x. Ga 13:23-25); trong khi Thánh Phêrô chối Chúa Giêsu, người môn đệ được Chúa thương mến hiện diện dưới chân thập giá để nhận Mẹ của Chúa Giêsu và được nhận làm con (x. Ga 19:26-27); người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến chạy đến mồ trước và tin vào sự phục sinh của Chúa mà không cần nhìn thấy Ngài (x. Ga 20:4-8); người môn đệ được Chúa Giêsu thương mến nhận ra Chúa Giêsu trên bờ biển và như vậy mang lại cho Thánh Phêrô cơ hội để đến với Ngài (Ga 21:7). Tất cả những chi tiết về vai trò lãnh đạo hoặc đi trước này của người môn đệ được Chúa Giêsu yêu mến bị thay đổi trong đoạn trích của Tin Mừng hôm nay. Trong phần này, vai trò của Phêrô—người mục tử và tử đạo, được thiết lập bởi Đức Giêsu Phục Sinh. Vị trí đặc biệt của người môn đệ được Chúa Giêsu yêu mến được xác nhận, nhưng rõ ràng là kết thúc với cái chết của mình.
Bài Tin Mừng hôm nay nói về Thánh Phêrô đảm nhận vai trò mục tử và là người tử đạo. Điều này đưa chúng ta về với chương 10 của Tin Mừng Thánh Gioan, chương nói về người mục tử nhân lành sẵn sàng thí mạng sống mình vì đàn chiên. Theo các Giáo Phụ và các học giả Kinh Thánh, qua ba lần tuyên xưng tình yêu của mình cho Chúa Giêsu, Thánh Phêrô lật ngược lại ba lần chối Ngài (x. Ga 18:17,25-26). Tin Mừng Thánh Luca (Lc 22:31-34) liên kết lời tiên báo Thánh Phêrô sẽ “trở lại và củng cố niềm tin của anh em” với lời tiên báo của Chúa Giêsu trong Bữa Tiệc Ly về việc Phêrô chối Chúa. Sự trở lại này của Thánh Phêrô thường liên kết với việc ngài là người nhìn thấy Chúa Giêsu đầu tiên (x. 1 Cr 15:4; Lc 24-34). Tuy nhiên, truyền thống này không được thuật lại trong Tin Mừng Gioan, ngoại trừ câu chuyện trong Ga 21:1-14.
Bài Tin Mừng hôm nay liên kết việc yêu mến Chúa Giêsu với việc tuân giữ lệnh truyền của Ngài (Ga 14:15; 15:10). Lệnh truyền ở đây là việc thiết lập vai trò Thánh Phêrô là người “chăn dắt” và “chăm sóc” chiên của Chúa Giêsu. Để hiểu điều này, chúng ta viết lại cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và Thánh Phêrô như sau:
Đức Giêsu Phục Sinh: “Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có yêu mến Thầy hơn các anh em này không?”
Thánh Phêrô: “Thưa Thầy có, Thầy biết con thương mến Thầy.”
Đức Giêsu Phục Sinh: “Hãy chăm sóc chiên con của Thầy.”
Đức Giêsu Phục Sinh: “Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có thương mến Thầy không?” Thánh Phêrô: “Thưa Thầy có, Thầy biết con thương mến Thầy.”
Đức Giêsu Phục Sinh: “Hãy chăm sóc chiên của Thầy.”
Đức Giêsu Phục Sinh: “Này anh Simôn, con ông Gioan, anh có thương mến Thầy không?” Thánh Phêrô: “Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con thương mến Thầy.”
Đức Giêsu Phục Sinh: “Hãy chăm sóc chiên của Thầy.”
Một trong những điểm đáng để chúng ta suy gẫm trong đối thoại này là mệnh lệnh của Chúa Giêsu: Hãy chăm sóc/chăn dắt chiên của Thầy. “Chiên của Thầy” chứ không phải “chiên của con.” Để chăn dắt “chiên của thầy” đòi hỏi Phêrô phải có tình yêu dành cho Chúa Giêsu hơn tất cả những người khác. Kinh nghiêm cuộc sống dạy chúng ta rằng thật khó để chúng ta chăm sóc những gì không thuộc về chúng ta. Người ta thường nói: cha chung không ai khóc. Nếu không có tình yêu, chúng ta sẽ không thể chăm sóc những gì không thuộc về mình. Khi có tình yêu dành cho Chúa, chúng ta sẽ biết chăm sóc những người thuộc về Ngài, ngay cả khi chúng ta không thích những người đó. Tình yêu của chúng ta dành cho Chúa càng nhiều, thì việc đón nhận những người thuộc về Chúa càng dễ dàng. Tình yêu của chúng ta dành cho Chúa thế nào? Điều này được thể hiện qua thái độ đón nhận người khác của chúng ta? Chúng ta có loại trừ ai ra khỏi trái tim của chúng ta không? Nếu có, hãy xét lại tình yêu của chúng ta dành cho Chúa.
Fr. Anthony