Kính thưa các nhà truyền giáo,
Ai trong chúng ta cũng đầy xúc động khi nghe tin Tòa Thánh công bố sự ra đi của vị đại diện Đức Kitô trên trần gian, Đức Giáo hoàng Phanxicô. Trong tâm hồn chúng ta, lòng kính yêu dâng lên dào dạt và tức khắc liên tưởng đến giáo huấn khôn ngoan, thông sáng và thánh thiện của vị Cha chung về sứ vụ Loan báo Tin mừng. Chúng tôi xin chia sẻ những dòng tóm kết dưới đây:
I. “NIỀM VUI CỦA TIN MỪNG” (EVANGELII GAUDIUM)
1. Niềm vui là cốt tủy của việc truyền giáo
Đức Giáo hoàng Phanxicô mở đầu Tông huấn bằng một lời mời gọi phấn khích: Mọi Kitô hữu hãy bước vào cuộc gặp gỡ mới mẻ với Chúa Giêsu Kitô và để cho niềm vui ấy thúc đẩy việc loan báo Tin mừng. Rao giảng không phải là một bổn phận khô khan, mà là một lời đáp hân hoan trước tình yêu cứu độ của Thiên Chúa.
Niềm vui này là niềm vui sâu xa và bền vững, ngay cả giữa thử thách và đau khổ. Nó bắt nguồn từ xác tín rằng ta được yêu thương vô điều kiện. Rao giảng Tin mừng không phải bằng nét mặt buồn rầu mà bằng niềm vui sống động, có sức thu hút người khác đến với Đức Kitô.
2. Hội thánh “đi ra” – một Hội thánh truyền giáo
Một hình ảnh chủ đạo trong Tông huấn là Hội thánh “đi ra”. Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng Hội thánh phải từ bỏ thái độ khép kín, tự mãn, và vượt khỏi “vùng tiện nghi” để đến với những “vùng ngoại vi” – nơi có những con người bị lãng quên, nghèo khó, tuyệt vọng.
Hội thánh “đi ra” nghĩa là một cộng đoàn biết “đi bước trước”, chủ động đến với tha nhân, đồng hành và kiên nhẫn gieo hạt Tin mừng dù có phải trả giá bằng đau khổ, kể cả tử đạo.
3. Tân Phúc âm hoá: một tiến trình toàn diện
Tân Phúc âm hoá, theo Đức Phanxicô, không chỉ là hoạt động truyền giáo cho người chưa biết Chúa, mà còn là một tiến trình canh tân toàn diện:
▪ cho người tín hữu sống đạo thường xuyên, bằng việc làm sống động đức tin và niềm vui nơi họ.
▪ cho những người đã rửa tội nhưng nguội lạnh, nhằm khơi dậy nơi họ khát khao hoán cải và trở lại với cộng đoàn Hội thánh.
▪ cho những người chưa biết Chúa, bằng việc giới thiệu Đức Kitô với một thái độ cởi mở, trân trọng, không ép buộc mà bằng sự hấp dẫn của tình yêu và vẻ đẹp Tin mừng.
4. Sự hoán cải mục vụ và cơ cấu Hội thánh (Huấn thị về Hoán cải Mục vụ 29/6/2020)
Đức Giáo hoàng kêu gọi một cuộc hoán cải mục vụ thực sự, không chỉ ở cấp cá nhân mà cả cấp cơ cấu. Ngài mạnh mẽ chỉ trích tình trạng “quản trị thuần túy” và chủ nghĩa bảo tồn. Hội thánh phải can đảm thay đổi:
▪ Cơ cấu giáo xứ, để nó không còn là một “bộ máy khép kín” mà là một trung tâm truyền giáo sống động.
▪ Vai trò của các giám mục và linh mục, phải là người hướng dẫn, đồng hành, lắng nghe và khơi dậy tinh thần truyền giáo nơi cộng đoàn.
▪ Giáo triều Rôma, cũng được mời gọi thực hiện “sự hoán cải” để phục vụ sứ mạng truyền giáo của toàn thể Hội thánh hiệu quả hơn.
5. Rao giảng bằng chính đời sống và ngôn ngữ tình thương
Rao giảng Tin mừng không chỉ là giảng dạy bằng lời nói, mà bằng chính đời sống, bằng việc thực thi bác ái và lòng thương xót.
Ngài nói rõ: Trung tâm của Tin mừng là tình yêu cứu độ của Thiên Chúa được tỏ hiện nơi Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh. Những gì không giúp loan báo tình yêu ấy cần được xem lại. Mọi hình thức giảng dạy đạo lý phải đặt trong tương quan với trọng tâm ấy, tránh rơi vào sự khô cứng luân lý hay ý thức hệ.
6. Vai trò người nghèo trong việc loan báo Tin mừng
Một phần quan trọng của truyền giáo là sự ưu tiên chọn lựa người nghèo. Đức Giáo hoàng kêu gọi Hội thánh hãy trở nên “nghèo vì người nghèo”, vì nơi họ có một sự khôn ngoan, khiêm hạ và khả năng mở lòng đón nhận Tin mừng cách trọn vẹn.
Truyền giáo không thể tách rời khỏi công bằng xã hội, hoạt động bác ái, việc bảo vệ nhân phẩm và quyền lợi của những người bị áp bức. Việc loan báo Tin mừng bao gồm cả việc cổ võ phát triển toàn diện con người.
7. Đối thoại trong truyền giáo
Đức Phanxicô nhấn mạnh truyền giáo trong thời đại ngày nay phải gắn liền với đối thoại – với các tôn giáo khác, với văn hoá, với khoa học, và với những ai không tin. Hội thánh không phải là một pháo đài đối đầu, nhưng là một “người bạn đồng hành” biết lắng nghe, trân trọng, và chia sẻ.
Hội thánh có sứ mạng xây dựng hoà bình, chống lại bạo lực và áp bức. Rao giảng Tin mừng đích thực là rao giảng Tin mừng của bình an, của tự do và phẩm giá.
8. Tinh thần nội tâm và chiều kích thiêng liêng của người truyền giáo
Người loan báo Tin mừng trước hết là người có kinh nghiệm sống động với Đức Kitô. Không ai có thể rao giảng một điều mình không sống. Cầu nguyện, chiêm niệm, sống Lời Chúa, và để cho Chúa Thánh Thần hành động là điều kiện tiên quyết.
Đức Giáo hoàng cảnh báo về sự “mỏi mệt mục vụ” khi người làm truyền giáo quên gắn bó với nguồn mạch thiêng liêng là Đức Kitô. Rao giảng Tin mừng không phải là hoạt động xã hội, mà là sự thông truyền một đời sống mới.
Một Hội thánh loan báo Tin mừng trong niềm vui
Tông huấn Evangelii Gaudium là một bản đồ định hướng cho Hội thánh trong thời đại mới. Đức Phanxicô không đưa ra những lý thuyết trừu tượng, nhưng là những gợi ý thiết thực và sâu sắc cho mọi thành phần Dân Chúa.
Mọi tín hữu được mời gọi trở thành môn đệ truyền giáo, không chỉ bằng lời giảng, mà bằng đời sống tràn đầy niềm vui, yêu thương, khiêm tốn và dấn thân. Chỉ trong niềm vui ấy, Tin mừng mới thật sự được truyền đi và được đón nhận cách trọn vẹn.
II. SỨ ĐIỆP CHÚA NHẬT TRUYỀN GIÁO – 2023
Sứ vụ truyền giáo: Hành trình của con tim, Lời Chúa và Thánh Thể
Dựa trên câu chuyện hai môn đệ trên đường Emmaus, Đức Giáo hoàng Phanxicô trình bày hành trình truyền giáo qua ba hình ảnh chính: lòng bừng cháy, mắt mở ra, và chân bước nhanh.
1. Trái tim bừng cháy bởi Lời Chúa
Việc rao giảng Tin mừng khởi đi từ việc để Lời Chúa chạm đến trái tim. Như hai môn đệ Emmaus, nhiều người có thể sống trong hoang mang, thất vọng, và mất phương hướng. Nhưng khi Lời Chúa được mở ra, soi sáng và giải thích, trái tim họ bừng cháy lên. Lời Chúa không chỉ là thông điệp, mà là chính Đức Kitô đang hiện diện, biến đổi và làm mới tâm hồn người loan báo Tin mừng.
Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng người truyền giáo phải được nuôi dưỡng bởi Kinh thánh, để không loan báo những ý tưởng cá nhân, mà là loan báo chính Đức Kitô. Một trái tim lạnh lẽo không thể làm bừng cháy trái tim khác.
2. Đôi mắt mở ra trong việc bẻ bánh – Thánh Thể là trung tâm truyền giáo
Các môn đệ nhận ra Chúa Giêsu khi Người bẻ bánh. Thánh Thể chính là nơi gặp gỡ sâu xa nhất với Chúa Phục Sinh. Từ Bí tích này, người truyền giáo kín múc sức sống, sự hợp nhất và nguồn lực để thi hành sứ vụ.
Đức Phanxicô nhấn mạnh: “Không thể giữ riêng tình yêu cử hành trong Thánh Thể. Tình yêu này phải được lan truyền.” Việc cầu nguyện trước Thánh Thể, đặc biệt trong giờ chầu, là điều thiết yếu giúp người môn đệ trở nên “người bẻ bánh” và “tấm bánh được bẻ ra” cho thế giới.
3. Chân bước nhanh – Lòng nhiệt thành lên đường
Sau khi gặp Chúa, hai môn đệ không chần chừ nhưng “hối hả lên đường” trở lại Giêrusalem để loan báo Tin mừng. Đây là hình ảnh của Hội thánh trẻ trung, luôn sẵn sàng khởi hành lại, không dừng lại nơi quá khứ.
Đức Giáo hoàng tái khẳng định rằng mọi người đều có quyền đón nhận Tin mừng. Việc truyền giáo là trách nhiệm chung, không chỉ của một số người đặc biệt, mà là của toàn thể Hội thánh. Mỗi người có thể góp phần qua lời cầu nguyện, sự nâng đỡ vật chất, và nhất là bằng chính chứng tá cuộc đời.
Sứ vụ này không phải là một áp đặt, mà là chia sẻ niềm vui, chỉ cho người khác thấy “chân trời tươi đẹp” của sự sống mới trong Đức Kitô.
Lời kết
Đức Phanxicô mời gọi mọi tín hữu – với con tim bừng cháy, đôi mắt đức tin, và đôi chân sẵn sàng bước đi – hãy can đảm lên đường. Sứ vụ truyền giáo chính là hành trình cùng Chúa Giêsu đồng hành với nhân loại trong yêu thương, hy vọng và bình an.
Ngài kết thúc với lời cầu xin Đức Mẹ – Mẹ của các môn đệ truyền giáo – đồng hành với Hội thánh trên con đường loan báo Tin mừng cho thế giới.
III. SỨ ĐIỆP CHÚA NHẬT TRUYỀN GIÁO – 2024
1. “Đi và mời!” – Truyền giáo là hành động ra đi và mời gọi
Truyền giáo không phải là một ý tưởng trừu tượng mà là một lệnh truyền mang tính khẩn cấp và cụ thể. Giống như các đầy tớ trong dụ ngôn được sai đi “mọi ngả đường” để mời khách dự tiệc, người Kitô hữu được mời gọi không ngừng “đi ra” – từ bỏ sự khép kín và đem Tin mừng đến cho mọi người, không phân biệt.
Đức Thánh cha đặc biệt tri ân các nhà truyền giáo đã hy sinh rời xa quê hương để mang Chúa đến những vùng xa xôi. Tuy nhiên, ngài cũng nhấn mạnh rằng mọi Kitô hữu – không chỉ các nhà truyền giáo chuyên nghiệp – đều có trách nhiệm loan báo Tin mừng, qua chứng tá cuộc sống và sự hiện diện của mình trong xã hội.
Loan báo Tin mừng không phải là ép buộc, nhưng là mời gọi với niềm vui, sự dịu dàng và lòng cảm thông, phản ánh phong cách của chính Thiên Chúa.
2. “Đến dự tiệc cưới” – Hướng về Nước Trời và Thánh Thể
Tiệc cưới trong dụ ngôn tượng trưng cho bữa tiệc cánh chung – sự sống viên mãn nơi Nước Trời, được ban cho qua Đức Giêsu Kitô. Sứ vụ của Hội thánh là mời gọi mọi người đến tham dự bàn tiệc đó, không chỉ trong tương lai mà ngay từ hôm nay qua Bí tích Thánh Thể.
Thánh Thể vừa là bữa tiệc của hiệp thông và hy vọng, vừa là nguồn gốc của đời sống truyền giáo. Qua việc cử hành Thánh Lễ và sống tinh thần Thánh Thể, tín hữu được nuôi dưỡng để trở thành chứng nhân sống động của Tin mừng, biết khao khát loan báo và chia sẻ sự sống mới trong Đức Kitô.
3. “Mọi người” – Sứ vụ phổ quát của Hội thánh hiệp hành và truyền giáo
Dụ ngôn nhấn mạnh rằng lời mời của vua được gửi đến “mọi người”, bất luận tốt xấu. Đây là trọng tâm của truyền giáo: không loại trừ ai. Tin mừng dành cho tất cả – kể cả những người bị xã hội gạt ra ngoài lề. Truyền giáo đích thực là hành động phá bỏ rào cản, nối kết con người, và mời gọi mọi người đến dự tiệc cứu độ.
Đức Thánh cha mời gọi Hội thánh trở nên hiệp hành và truyền giáo hơn bao giờ hết – nghĩa là cùng nhau lắng nghe, phân định, lên đường và phục vụ. Ngài khuyến khích sự cộng tác truyền giáo ở mọi cấp độ, cả tinh thần lẫn vật chất, đặc biệt qua các Hội Giáo hoàng Truyền giáo.
Với sự chuyển cầu của Đức Maria – Đấng đã hiện diện trong tiệc cưới Cana – Đức Phanxicô mời gọi chúng ta ra đi với niềm vui và dịu dàng để mang lời mời yêu thương của Thiên Chúa đến với mọi người. Rao giảng Tin mừng là mời gọi nhân loại đến dự tiệc hồng ân – bàn tiệc của sự sống, bình an và cứu độ trong Đức Kitô.
IV. SỨ ĐIỆP CHÚA NHẬT TRUYỀN GIÁO 2025
Sứ điệp năm 2025 tập trung vào việc khơi dậy niềm hy vọng trong một thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức. Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng mọi Kitô hữu, qua Bí tích Rửa tội, đều được mời gọi trở thành sứ giả và người kiến tạo hy vọng, theo gương Chúa Kitô, Đấng là nguồn gốc và mẫu mực của niềm hy vọng.
Sứ điệp khẳng định Chúa Kitô là trung tâm của lịch sử và là hiện thân của niềm hy vọng. Chúa Giêsu đã đến để loan báo Tin mừng, mang lại sự chữa lành và giải thoát cho những người khốn cùng. Hội thánh, với tư cách là cộng đoàn môn đệ truyền giáo, được kêu gọi tiếp tục sứ mệnh này, mang hy vọng đến cho mọi người, đặc biệt là những người nghèo khổ, đau khổ và bị áp bức.
Đức Thánh cha mời gọi các Kitô hữu chia sẻ niềm hy vọng qua cuộc sống hàng ngày, đồng cảm với những người xung quanh và trở thành dấu chỉ của tình yêu Thiên Chúa. Ngài đặc biệt bày tỏ lòng biết ơn đối với các nhà truyền giáo ad gentes, những người đã đáp lại lời kêu gọi của Chúa Kitô và dấn thân loan báo Tin mừng cho muôn dân.
Sứ điệp cũng cảnh báo về những thách thức của thế giới hiện đại, như sự cô đơn, thờ ơ và khủng hoảng con người. Trong bối cảnh đó, việc sống Tin mừng một cách trọn vẹn có thể mang lại sự đổi mới và chữa lành cho nhân loại. Đức Thánh cha nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cầu nguyện, đặc biệt là cầu nguyện với Lời Chúa và các Thánh vịnh, để nuôi dưỡng niềm hy vọng và nhiệt huyết truyền giáo.
Cuối cùng, sứ điệp nhấn mạnh rằng truyền giáo là một hành trình cộng đoàn. Việc xây dựng các cộng đoàn Kitô hữu trưởng thành trong đức tin là một phần thiết yếu của sứ mệnh này. Đức Thánh Cha kêu gọi mọi người, từ trẻ em đến người già, tích cực tham gia vào công cuộc loan báo Tin mừng bằng đời sống chứng tá, cầu nguyện và lòng quảng đại.
Tóm lại, sứ điệp của Đức Thánh cha Phanxicô cho ngày Thế giới Truyền giáo 2025 là một lời mời gọi khẩn thiết đối với mọi Kitô hữu để trở thành những chứng nhân và người mang lại niềm hy vọng cho thế giới.
Lời kết
Trên đây là tóm tắt của Ủy ban Loan báo Tin mừng về giáo huấn của Đức Giáo hoàng Phanxicô trong triều đại của ngài bắt đầu với Tông huấn Niềm vui của Tin mừng (Evangelii Gaudium) và sau đó nhiều văn bản khác đưa ra những hướng dẫn cụ thể, mà đặc biệt là Huấn thị “Hoán cải mục vụ giáo xứ để Loan Báo Tin mừng”, và sau đó, chúng ta đã nghiên cứu kỹ lưỡng về Sứ điệp truyền giáo trong ba tháng 10 Truyền Giáo của những năm 2023-2024-2025. Chúng tôi mong rằng cái nhìn tổng quát trên đây giúp chúng ta nắm vững niềm hy vọng được cùng với Mẹ Maria “Ngôi sao Loan báo Tin mừng”, dưới sự thúc đẩy của Thần Khí, chúng ta được góp phần vào việc mở mang Nước Chúa trên trần gian.
Nguồn: tgpsaigon.net/